Natuurlijk ritme / In het oude ritme

Zo veel hartritmestoornissen, zo veel medicijnen, behandelingen en operatiemogelijkheden. Ieder type ritmestoornis vergt weer een andere aanpak. We zetten de belangrijkste voor u op een rij.

Of een hartritmestoornis behandeld moet worden, hangt af van drie belangrijke W’s: Waar, Waarom en Welke klachten. Dat wil zeggen: de beslissing is afhankelijk van de plek waar de ritmestoornis ontstaat, wat daarvan de oorzaak is en hoe ernstig de gevolgen zijn. Die drie factoren kunnen enorm uiteenlopen en iedere patiënt is anders. In veel gevallen is medicatie of een ingreep nodig om het hartritme weer ‘in de pas’ te laten lopen, maar het gebeurt ook vaak genoeg dat een hartritmestoornis zo onschuldig is dat behandeling niet nodig is. Dit is het geval wanneer hartkloppingen slechts zo nu en dan plaatsvinden, en als het hartritme daarbij niet bijzonder afwijkt van het normale. Als ritmestoornissen frequenter beginnen op te treden en als er sprake is van hevige symptomen, is behandeling bijna altijd nodig. Voorbeelden van symptomen waarbij altijd actie is vereist, zijn duizeligheid, flauwvallen en pijn op de borst. Voor sommige patiënten is het voldoende om medicijnen in te nemen, bij anderen is een (aanvullende) ingreep nodig.

(meer…)

Ruis op de lijn

Of je nu jong of oud bent, onderliggend lijden hebt of verder kerngezond bent, je vaak intensief inspant of juist de rust bewaart: iedereen kan hartritmestoornissen krijgen. Oorzaken lopen sterk uiteen en bij de ene ritmestoornis is die duidelijker te herleiden dan bij de andere.

De cijfers zijn veelzeggend. Van alle Nederlanders met boezemfibrilleren is ruim de helft 75 jaar of ouder. En kijken we breder, naar de groep mensen met hartfalen, dan zien we dat twee derde van hen 75 jaar of ouder is. Ouderdom is een van de meest voorkomende oorzaken van hartproblemen, en zo ook van hartritmestoornissen. Het is een beetje een inkopper, maar net zoals dat de spieren, gewrichten en botten slijten naarmate u ouder wordt, doet het hart dat ook. Het prikkelgeleidingssysteem, dat elektrische prikkels vanaf de sinusknoop naar het hart geleidt, veroudert mee. Daardoor kunnen problemen ontstaan in de geleiding van die prikkels: het worden er te veel of juist te weinig, ze worden ergens opgehouden of nemen juist een onaangename omweg, of ze worden zo onregelmatig dat het hart de ene keer op hol slaat en de andere keer een slag overslaat. Hoewel ouderdom dus onlosmakelijk verbonden is met hartritmestoornissen, is het gelukkig geen gegeven dat patiënten daar niet nog véél ouder mee kunnen worden. Veel hartritmestoornissen zijn op iedere leeftijd goed te behandelen.

(meer…)

Een slecht voorgevoel

Liza Dekker-De Mots (42) had van kinds af aan het gevoel dat er iets mis was met haar hart. Bezoekjes aan de huisarts leverden niks op, maar drie jaar geleden kwam er per toeval duidelijkheid. Liza’s voorgevoel bleek te kloppen.

“Ik zei als kind altijd dat ik ‘hartpijn’ had,” opent Liza het gesprek, “maar hoe het precies voelde vind ik lastig te verwoorden. Ik voelde mijn hart zitten, misschien is dat de beste omschrijving.” Na haar twintigste ging Liza een aantal keer met hartkloppingen naar de huisarts. Die stuurde haar weer naar huis, zonder iets verontrustends te vinden. “Dat onderbuikgevoel is altijd gebleven, maar ik wilde niet aandringen op verder onderzoek. Dan voelde ik me een zeur.”

Overdonderd

Tijdens Liza’s derde zwangerschap kreeg ze in 2011 voor de tweede keer het HELLP-syndroom, dat onder andere door een verhoogde afbraak van rode bloedcellen levensbedreigend kan zijn voor moeder en kind. Na 35 weken zwangerschap belandde ze in het ziekenhuis en een week later werd de baby gehaald. “Dat was een heftige periode. Gelukkig ging met onze zoon alles goed, maar ik ben nog steeds niet helemaal hersteld.” Liza heeft veel hoofdpijn en haar energielevel is nooit meer hetzelfde geworden. In de hoop wat tips van lotgenoten te krijgen, werd ze lid van een forum. Daar zag ze in 2019 een oproep voorbijkomen. “Het ziekenhuis in Maastricht zocht voor een onderzoek mensen die het HELLP-syndroom hadden gehad. Ik was direct geïnteresseerd. Naast dat ik lotgenoten hiermee kon helpen, zou ik ook een uitgebreid hartonderzoek krijgen. Zo kon ik er eindelijk achter komen of dat slechte voorgevoel over mijn hart terecht was.”

----

Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.

Onbezorgd knuffelen en voetballen

Mika Fluit (8) en Natascha Odekerken (43) werden onlangs verrast met goed nieuws. Zij deden mee aan de winactie in een eerdere editie van dit magazine en zijn de gelukkigen die een Vital Beat-protectieshirt hebben gewonnen. Reden genoeg voor een interview: waarom deden ze mee en hoe bevalt het shirt?

Veel dragers van pacemakers, ICD’s en S-ICD’s worstelen ermee: hoe ga je om met een medisch device in je lijf? Wat kun je allemaal wél en bij welke activiteiten is het verstandig om wat voorzichtiger te doen? Bij Vital Beat wordt ingesprongen op die behoefte aan antwoorden, zekerheid en geruststelling. Het bedrijf richt zich volledig op de ontwikkeling van beschermshirts voor mensen met een pacemaker, ICD of S-ICD. Deze shirts hebben een op maat gemaakt ‘shield’, oftewel een beschermpad dat in het shirt wordt geschoven op de plek waar het medisch device bij de drager zit. Het shield is gemaakt van het schokabsorberende materiaal D3O. Dit materiaal wordt ook gebruikt bij de ontwikkeling van motorpakken, beschermingsmateriaal voor stuntmannen en helmen voor militairen. Het shield in de protectieshirts van Vital Beat beschermt tegen druk, van bijvoorbeeld een autogordel, en tegen harde klappen tijdens bijvoorbeeld het beoefenen van sport.

Ziekte van Kawasaki

De 8-jarige Mika Fluit is een van de gelukkigen die onlangs een op maat gemaakt beschermshirt van Vital Beat in ontvangst mocht nemen. Mika heeft sinds zijn derde een pacemaker, maar om nou te zeggen dat je daar iets van merkt? Nee, Mika is een jongetje als ieder ander dat vrolijk de wereld verkent en het liefst een lekker potje voetbalt en buitenspeelt. Met de juiste bescherming kan dat gelukkig. Toen Mika (8) geboren werd, was er niets aan de hand. Hij was een gezonde baby en de echo’s voorafgaand aan de zwangerschap toonden niets dat ook maar enige aanleiding kon geven tot zorgen. Toch bleek het drie maanden later mis. Mika kreeg hoge koorts en had plotseling rode uitslag over zijn hele lijf. “In het ziekenhuis konden veel ziekten zoals de mazelen uitgesloten worden”, vertelt zijn moeder Annemieke Fluit. “Uiteindelijk kwamen de artsen daardoor uit bij de ziekte van Kawasaki. Dat is een zeldzame ziekte die voornamelijk voorkomt bij jonge kinderen, en die ontstekingen van de bloedvaten veroorzaakt. Bij Mika waren de slagaderen rondom het hart ontstoken.”

AV-blok

Mika kon het ziekenhuis na een tijdje verlaten, maar hield wel een tweedegraads AV-blok over aan de ontstekingen in zijn lijf. Een AV-blok veroorzaakt een storing in de elektrische functie rondom het hart, waardoor het hartritme wordt vertraagd. Omdat Mika destijds nog geen jaar oud was, mocht hij hiermee een jaar wegblijven uit het ziekenhuis. Het hart van een baby hoeft zich nog niet zodanig in te spannen, dat hartritmestoornissen voor serieuze problemen konden zorgen. Fluit: “Maar toen we na dat jaar terugkwamen, bleek het AV-blok verergerd. We kregen te horen dat een pacemaker in de toekomst onvermijdelijk zou zijn.”

Voetballen

Sinds zijn derde heeft Mika een pacemaker in de buikholte, onder het borstbeen. Hoewel het voor zo’n jong kind een heftige ingreep is, stond zijn moeder te kijken van zijn veerkrachtigheid. “Na 3 dagen sprong hij alweer van zijn bed af, terwijl ik dacht: ‘Doe nou voorzichtig!’. Het zegt veel over hoe snel kinderen weer hun ding willen doen, en hoe flexibel ze zijn.” Inmiddels leeft Mika zijn leven zoals ieder ander, vervolgt Fluit: “Het is een heerlijk joch. Hij zit op voetballen en speelt lekker buiten. Als hij sport of speelt, heeft hij altijd bescherming nodig. Met name de draden van de pacemaker, die op het borstbeen liggen, zijn kwetsbaar. Met de juiste bescherming mag hij weliswaar niet kickboksen, maar met voetbal kan hij gewoon keepen of tegen een ander aan botsen zonder dat er dan iets aan de hand is. Tot op heden gebruikten we een beschermvestje dat in gebruik niet heel praktisch was. Daarom was mijn moeder direct enthousiast toen ze de Vital Beat-winactie in HPNLmagazine voorbij zag komen. ‘Laten we het gewoon proberen voor onze kleinzoon’, dacht ze. En ze won! Via Zoom hebben we samen met Vital Beat de juiste maten doorgenomen en een week later kregen we het shirt al binnen. Inmiddels heeft hij zijn eerste voetbalwedstrijd van 2022 gespeeld met het beschermshirt, en nog met 6-3 gewonnen ook!”

Geen pijn

Natascha Odekerken-de Vrede is net zo blij met haar gewonnen protectieshirt, maar dan om een heel andere reden. “Ik kan weer knuffelen met de kinderen zonder dat dat pijn doet! Op de een of andere manier gaan ze altijd links liggen, net alsof ze aanvoelen dat daar mijn hart zit. Omdat mijn ICD daar zit, was dat altijd pijnlijk. Het Vital Beat-shirt is daarom echt een openbaring voor me. Ik voel me nu echt beschermd tijdens het knuffelen en het voelt veel prettiger aan. De druk wordt gelijkmatiger verdeeld en ik heb veel minder last.”

Geluk

Odekerken kreeg een zwaar hartinfarct toen ze nog maar 18 jaar oud was, veroorzaakt door een bloedstollingsziekte waarvan ze toen nog geen weet had. Haar hart functioneerde daarna nog maar voor minder dan vijftig procent. School en werk zat er voor haar niet meer in. “Maar door mijn leven zo ‘normaal’ mogelijk te leiden, leefde ik zo goed als ik kon met mijn beperkingen. Het was zwaar en ik heb veel last gehad van bijwerkingen en beperkingen, maar ik ben een doorzetter.” Odekerken heeft sinds zo’n vier jaar een ICD omdat haar hartritmestoornissen in de loop der jaren verergerden. Haar hartfunctie ligt inmiddels op 34%. “Op het moment dat ik te horen kreeg dat ik een ICD moest hebben, vond ik dat heel heftig. Ik werd toch even met mijn neus op de feiten gedrukt: het was een bevestiging van achteruitgang. Gelukkig is hij nog steeds niet afgegaan, maar prettig is anders.” Door haar verminderde hartfunctie heeft Odekerken nooit kinderen kunnen krijgen, maar zij en haar partner zijn wel pleegouders van twee prachtige kinderen van 12 en 8. “Daar haal ik heel veel geluk uit. Knuffelen met hen is dus ook het fijnste wat er is, maar het was lastig dat ik mijn ICD daarbij altijd voelde. Ik had nog nooit van protectieshirts gehoord, dus toen ik hierover in het magazine las was ik blij verrast! Mijn ICD is best groot: hij heeft de grootte van een hand en hij steekt uit, dus ik heb er eigenlijk altijd last van. Daarom is dit shirt zo’n uitkomst. Het verbaast me dat ik hier nog nooit iets over gezien of gehoord heb. Ik vind dat dit beschermmiddel meer bekendheid zou moeten krijgen en zal mijn ervaringen ook zeker delen met mijn omgeving.”

Donateurs van HPNL ontvangen 15% korting bij aankoop van een protectieshirt van Vital Beat. Donateur? Neem dan contact met ons op voor de kortingscode.

Tekst: Yara Hooglugt
Beeld: Mika Fluit & Natascha Odekerken

Dit artikel verscheen eerder in het HPNLmagazine.

Stef redt levens

De allereerste keer dat hij iemand reanimeerde, vergeet Stef Hordijk (21) nooit meer. Het maakte veel indruk op hem en was het begin van het redden van nog vele andere levens. Inmiddels helpt Stef wijken door heel Nederland aan een AED, om op die manier een verschil te kunnen maken in cruciale minuten van iemands leven.

Het was september 2018. Stef liep bij Utrecht Centraal, waar hij moest overstappen. Ineens viel daar, te midden van alle drukte, een vrouw neer. Een aantal jaar daarvoor had Stef een EHBO-cursus gedaan en dus handelde hij snel: meteen zocht hij naar een AED. “Ik had 112 al gebeld en ben ondertussen met de AED aan de slag gegaan. Nadat ik was gestart met reanimeren en de vrouw een schok had gekregen, had ze gelukkig redelijk snel weer een eigen hartslag. Ook kon ze kort daarop al haar man bellen. Dat is vrij uniek. Zij was er duidelijk heel goed uitgekomen. Dit alles vond ik heel indrukwekkend. De situatie deed me beseffen dat iemand op deze manier helpen zó belangrijk is. Als je geen AED in de buurt hebt en moet wachten op de ambulance, is de kans een stuk kleiner dat het slachtoffer het overleeft.”

----

Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.

Bezoek in vermomming

Toen Harm Troost (70) na een hartstilstand in het ziekenhuis werd opgenomen, stond hem een eenzame tijd te wachten. Hij liep een ziekenhuisbacterie op en moest lange tijd in isolatie doorbrengen. In een interview blikken we terug met Harm, met wie het inmiddels gelukkig weer hartstikke goed gaat.

----

Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.

Weer een jaar vooruit!

In het verleden spraken wij met Bert de Hosson (78). Hij kreeg onverwachts een hartinfarct, op vakantie in de Dominicaanse Republiek. Het valt de nuchtere Bert koud op het dak, maar al gauw legt hij zich erbij neer. Wanneer hij eenmaal weer mag vliegen, hervat hij zijn herstel in Nederland. Maar na verloop van tijd blijkt veel meer mis te zijn. In ‘Hoe gaat het nu met?’ nemen wij poolshoogte en stellen de vraag; hoe gaat het nu met... Bert de Hosson.

Bert geniet met zijn lieftallige vrouw Iny van zijn pensioen en een welverdiende vakantie in de Dominicaanse Republiek in 2010. Er is geen vuiltje aan de lucht, letterlijk, want de wolken blijven uit. Maar dan krijgt Bert een zwaar hartinfarct. Na enkele dagen op de Intensive Care van een lokaal ziekenhuis, wordt hij overgebracht naar de hoofdstad Santo Domingo. Daar wordt Bert verder behandeld in een kliniek die tot een Amerikaans concern behoort en hier krijgt hij uiteindelijk meerdere stents. En omdat de geboren Amsterdammer voorlopig niet mag vliegen, brengt het echtpaar de Kerstdagen in een hotel door, wat overigens geen straf blijkt. Zijn herstel gaat goed, tot zes jaar geleden...

----

Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.

Hulp bij diagnose hartklachten vrouwen

Onderzoekers van het UMC Utrecht, de Tilburg University en het Amsterdam UMC ontvingen een subsidie van 300.000 euro van ZonMw om de diagnose en behandeling bij vrouwen met mogelijke hartklachten te verbeteren. De onderzoekers gaan een keuzehulp doorontwikkelen om vrouwen met hartklachten te helpen op tijd naar de huisarts te gaan en hen te ondersteunen bij het gesprek met de huisarts. Daarnaast brengen de onderzoekers een software-beslishulp naar de praktijk die helpt om te bepalen of extra beeldvormend onderzoek nodig is.

In Nederland overlijden elk jaar 36.000 mensen, van wie de helft vrouwen, aan hart- en vaatziekten. Veel vrouwen ervaren klachten waarvan onduidelijk is of deze een uiting zijn van hartziekten. Het is voor hen soms moeilijk te beslissen wanneer zij contact moeten zoeken met een huisarts. Voor de huisarts en cardioloog is het een uitdaging om te besluiten wie met een gerust hart naar huis kan worden gestuurd. Omdat de klachten bij vrouwen niet altijd duidelijk zijn, wordt helaas nog regelmatig de juiste diagnose gemist of duurt het te lang voordat deze wordt gesteld.

Keuzehulp bij klachten

“In het onderzoek IMPRESS+ onderzoeken we hoe de diagnose en behandeling bij vrouwen met mogelijke hartklachten kan worden verbeterd”, licht Saskia Haitjema, arts-onderzoeker in het UMC Utrecht, toe. “Mijn collega’s in Tilburg en Amsterdam gaan een keuzehulp doorontwikkelen om vrouwen met hartklachten te helpen op tijd naar de huisarts te gaan en hen te ondersteunen bij het gesprek met de huisarts. In ons onderzoek bekijken we hoe we de keuzehulp-bij-klachten het beste kunnen toevoegen aan bestaande informatiewebsites.”

Beslishulp beeldvormend onderzoek

Daarnaast brengen de onderzoekers in Utrecht een sekse-specifieke software-beslishulp naar de praktijk. Haitjema: “Deze beslishulp helpt tijdens het ‘samen beslissen’ in de spreekkamer van de cardioloog om te bepalen of extra beeldvormend onderzoek nodig is. We implementeren de software in het UMC Utrecht en onderzoeken de ervaringen van de patiënten en cardiologen. Op basis hiervan vervolmaken we de software en maken we dit medische hulpmiddel klaar voor de verdere uitrol in andere ziekenhuizen. We zijn erg enthousiast over de mogelijkheden van digital health voor deze patiëntengroep.”

De beslishulp is via een succesvolle hackathon in het UMC Utrecht ontwikkeld op 6808 patiënten die een coronair angiografie ondergingen. “De diagnose bij vrouwen met mogelijke hartklachten is een uitdaging. Momenteel vindt er veel duur, tijdrovend en patiënt-belastend beeldvormend onderzoek plaats, waarvan de uitslag echter in het overgrote deel negatief is. De beslishulp kan worden gebruikt ter ondersteuning van het gezamenlijke besluit van cardioloog en patiënt om, na de gebruikelijke diagnostiek, al dan niet extra beeldvormend onderzoek te doen om een oorzaak van de hartklachten uit te sluiten.”

Samenwerking MEDxAI

De onderzoekers werken samen met de start-up MEDxAI aan de doorontwikkeling van de software. Tjebbe Tauber, CEO MEDxAI),: “Valorisatie is een belangrijk thema in het UMC Utrecht. Als start-up sluiten we daar goed bij aan met onze ambitie om deze software naar de spreekkamer te brengen. De hackathon was een geweldig inspirerende week, maar echte impact maak je pas als deze beslishulp gebruikt wordt in de reguliere zorg.”

Over het onderzoek

IMPRESS is een Nederlands consortium dat geleid wordt door hoogleraar Hester den Ruijter van het UMC Utrecht en hoogleraar Eric Boersma van het Erasmus Medisch Centrum. Het is in 2020 opgericht om hart- en vaatziekten bij vrouwen beter te onderzoeken, de bestaande kennis over hart- en vaatziekten bij vrouwen te bundelen, verspreiden en implementeren. Het consortium IMPRESS maakt deel uit van de Dutch CardioVascular Alliance (DCVA). In de DCVA hebben 22 onderzoeks-en zorgorganisaties hun krachten gebundeld om oplossingen voor hart- en vaatziekten te versnellen. Naast de Hartstichting is nu ook ZonMw betrokken bij de financiering van IMPRESS

Bron: UMC Utrecht

Meer onderzoek nodig naar bloedverdunners

Kak Khee Yeung is vaatchirurg in het Amsterdam UMC en doet daarnaast onder meer onderzoek naar aorta aneurysma. In iedere editie van HPNLmagazine houdt ze ons op de hoogte van haar werk en de nieuwste ontwikkelingen binnen haar vakgebied. Dit keer vertelt ze over onderzoek naar antistolling, samen met collega-vaatchirurg Vincent Jongkind.

Op welke manier zijn jullie met elkaar verbonden?

KY: “We kennen elkaar als collega-vaatchirurgen al lang, al vanaf het moment dat we beiden als student onderzoek deden. Inmiddels werken we in hetzelfde ziekenhuis en zijn we ook onderzoeksmaatjes. We hebben allebei onze eigen aandachtsgebieden, maar doen ook samen veel onderzoek en delen de interesse in gepersonaliseerde zorg.”

----

Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.

Dit is wat mijn vak zo mooi maakt

Cardioloog Miranda Bijvoet was betrokken bij innovatie in MUMC+

Het Maastricht UMC+ heeft een unieke MRI-ruimte die wordt bemand door een team van pioniers. Deze hartspecialisten behandelen daar namelijk patiënten aan hun hartritmestoornis terwijl deze in de MRI-scanner liggen. Beeldvormend cardioloog Miranda Bijvoet was vanaf het eerste uur betrokken bij de ontwikkeling van deze techniek. “Dit is wat mijn vak zo mooi maakt.”

Een elektrofysioloog, een team van een elektrofysiologielaboranten, een anesthesist, een beeldvormend cardioloog, een radioloog, een MRI-fysicus en een aantal MRI-laboranten. Er zijn nogal wat specialisten bij betrokken wanneer een patiënt met een hartritmestoornis plaatsneemt in de MRI-scanner in het Maatricht UMC+. In dit ziekenhuis werd in de afgelopen jaren hard gewerkt om een bestaande MRI-ruimte geschikt te maken voor de ablatiebehandelingen die hier inmiddels alweer ruim een jaar uitgevoerd worden. “Daar zijn, behalve onze cardiologen, ook veel andere disciplines bij betrokken geweest”, vertelt beeldvormend cardioloog Miranda Bijvoet. “De ablatiebehandeling moet veilig en efficiënt uitgevoerd worden in een steriele ruimte die geschikt is voor de operatie. De MRI-kamer wordt normaliter alleen gebruikt voor diagnostiek, dus er waren veel aanpassingen nodig waar ook vanuit praktisch, technisch en financieel oogpunt goed over nagedacht moest worden.”

----

Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.