Corona: minder transplantaties

Door de coronapandemie is er een lichte daling (4%) te zien in het aantal transplantaties na overlijden in 2020 (733) in vergelijking met 2019 (770). Bij nier- en levertransplantaties door levende donoren gaat het om een afname van 25% (in 2020: 390, in 2019: 523). Dat blijkt uit de voorlopige jaarcijfers van de Nederlandse Transplantatie Stichting (NTS).

In mei 2020 werd al voorzien dat het aantal transplantaties niet zou toenemen. Vanuit dat perspectief vallen de cijfers uiteindelijk nog mee in dit allesbehalve normale jaar. De coronapandemie zorgt voor aanhoudende druk op de zorgcapaciteit en op het transplantatieproces.

Uit de cijfers blijkt verder dat de actieve wachtlijst voor orgaantransplantatie in het afgelopen jaar stabiel is gebleven. Op 31 december 2020 stonden 1257 patiënten op de actieve wachtlijst, ten opzichte van 1271 op 31 december 2019.

Bernadette Haase, directeur van de NTS: “De coronapandemie leidde tot een dip in aantallen transplantaties, zeker in maart, april en mei. Gegeven de complexe omstandigheden hebben er uiteindelijk nog behoorlijk veel donatieprocedures en transplantaties plaatsgevonden. Wij hebben grote waardering voor alle medisch specialisten die in het afgelopen jaar werkelijk alles hebben gedaan om medische zorg te verlenen waaronder orgaandonatie en transplantaties.”

Zij vervolgt: “De coronamaatregelen zijn van het grootste belang zodat er voldoende capaciteit overblijft voor reguliere zorg aan patiënten, zoals nier-, lever-, hart- en longtransplantaties.”

Donatie en transplantatie zorgvuldig en veilig

Direct na de uitbraak van het coronavirus is er door alle betrokken organisaties hard gewerkt om ervoor te zorgen, dat ook nu donaties en transplantaties zorgvuldig en veilig kunnen plaatsvinden. Zo zijn er aanvullende COVID-19 protocollen en draaiboeken ontwikkeld, die direct werden toegepast in de praktijk.

Actieve wachtlijst stabiel, wisselend beeld per orgaan

Het aantal actief wachtende patiënten op een orgaan is met 1257 patiënten stabiel gebleven. Al zijn er wel verschillen tussen organen. Terwijl het aantal patiënten dat wacht op een donorhart is gestegen. Van 116 (eind 2019) naar 133 (eind 2020). De grootste groep actief wachtenden zijn nierpatiënten (in totaal 828 op eind 2020) is ongeveer gelijk gebleven. Wat de exacte effecten zijn van de coronapandemie op de hoogte van de wachtlijsten vergt nog nader onderzoek.

Donorregister: maak zelf je keuze en deel het met je naasten

In 2021 wordt de Actieve Donorregistratie verder ingevoerd. Voor 1 juli 2021 staat iedere Nederlander in het Donorregister. Bernadette Haase: “Of je uiteindelijk kiest voor ‘Ja’, ‘Nee’ of ‘Geen bezwaar’, is volledig aan mensen zelf, maar verdiep je vooral, maak de keuze vooral bewust en spreek er over met je naasten”.

Samen met het ministerie van VWS organiseert de NTS voorlichtingsbijeenkomsten (nu veelal online of op anderhalve meter) om mensen te informeren. Verder is alle informatie te vinden op www.donorregister.nl en www.transplantatiestichting.nl

Bron: Transplantatiestichting

Voor en tegen coronavaccin

 

Vaccineren of niet? Maak uw keuze!
Graag hadden we u geadviseerd wat te doen: vaccineren of niet? Wij vinden het veel verstandiger om dit keer géén advies te geven. In plaats daarvan presenteren wij twee verhalen. Eén van onze alom gewaarde adviseur Hans van der Linde, die voor vaccinatie is. En één van de graag door ons geraadpleegde wetenschapper en epidemioloog Dick Bijl, die zo zijn twijfels heeft en liever nog even afwacht.

Hans van der Linde
Van der Linde zegt, kort samengevat, dat vaccineren beter is. Omdat de bijwerkingen van het geneesmiddel nooit zo erg zijn als de risico’s van corona. Bovendien is vaccineren nodig om de samenleving overeind te houden. Lees meer

Dick Bijl
Dick Bijl, die in de wetenschap zijn sporen verdiend heeft, trekt liever de handrem aan. Hij twijfelt. Vooral betwijfelt hij de juistheid van de beweringen van de farmaceuten. Hij gelooft niet dat het medicijn zo goed werkt als gepretendeerd. Hij wil eerst onafhankelijk onderzoek, want tot nog toe moeten we afgaan op wat de farmaceutische industrie beweert. Onafhankelijk onderzoek naar de (bij)werking van de vaccins is er nog niet.  Lees meer

Poll
Op onze site kunt u beide standpunten lezen. De keus is aan u. Uit onze poll op www.hartpatiënten.nl blijkt dat de meeste mensen die gestemd hebben, zich laten vaccineren. Bij een tussen stand van bijna 4300 deelnemers stemden ruim 2800 mensen op ja, ik laat me vaccineren. Iets meer dan 400 weten zeker van niet, en ruim 1000 mensen weten het nog niet. Dat betekent dat zo’n twee op drie mensen zich laten vaccineren. Minder dan 10 procent zegt van niet, de rest, iets minder dan een kwart, twijfelt.

Samenvattend:
65 % laat zich vaccineren
25 % twijfelt
10 % niet

Neem zelf de regie over je gezondheid

Het leven lijkt één onafgebroken stroom te zijn geworden van informatie en misinformatie. Mensen, waaronder ook ik van tijd tot tijd, zitten zich de hele dag druk te maken en op te winden rondom de berichtgeving over ‘het virus’. Misschien ken je de uitspraak “where attention goes, energy flows” wel, we zijn dus massaal, de hele dag door, met onze aandacht dit ‘virus’ aan het voeden.

Wat als we dit massaal niet meer zouden doen? Wat als we massaal zouden kiezen om onze aandacht aan andere zaken te besteden? Ten eerste zouden we dan veel meer het gevoel hebben dat ons leven van ons is en niet van een ander, we zijn continue naar buiten gericht. Maar gelukkig zijn en blijven, is geen weg naar buiten maar naar binnen. Ten tweede zou je mentale gezondheid er enorm veel stappen op vooruit gaan, als je niet meer de hele dag bezig bent met wat jij vindt, wat anderen vinden, en met anderen in discussie te gaan.

En ten derde, vraag je af: wie is in controle over en in mijn leven? Zijn dat de overheid, de WHO, het RIVM? Of ben je dat zelf? En als je hier zuiver naar kijkt, kom je tot de conclusie dat je dit altijd zelf bent. Je bepaalt weliswaar de uiterlijke omstandigheden niet, maar jij bepaalt jouw innerlijke staat. Hoe jij reageert, met onder andere woorden en emoties, op wat er in de buitenwereld gebeurt. Hoe jij tegen de wereld aankijkt en waar je jezelf in laat meesleuren of een stap terug zet.

Ik ben heel benieuwd, als we dit allemaal massaal zouden doen, hoe de wereld er dan uit zou zien….

Jij hebt de regie over je eigen leven al

Maar je moet dit wel inzien, en er naar handelen wil er voor jou iets veranderen. Ik geloof dat ons leven ‘maakbaar’ is, en dat je met zaken zoals waar je jouw aandacht aan schenkt, jouw kijk op het leven bepaalt. Dus eigenlijk heb je hier een keuze: kies ik voor een mooie toekomst en positiviteit? Of kies ik voor drama en negativiteit? Houd op met het voeden van dit ‘virus’ en de politiek met jouw aandacht, en ga naar andere dingen kijken: de natuur, genieten, lekker en gezond eten, jouw vrienden en familie. Denk in mogelijkheden, niet in beperkingen.

Neem de regie over je gezondheid

En ook jouw gezondheid en jouw immuunsysteem, is iets waar jij zelf regie over hebt. En ook dit is weer een keuze, neem ik zelf de touwtjes in handen? Of laat ik de medische wereld, farmaceuten en instanties bepalen hoe het met mijn gezondheid gaat. En dan heb ik het niet over ‘wat meer bewegen’ of ‘wat gezonder eten’, maar controle nemen over jouw totale gezondheid. Het geheel van wat van invloed is op jouw gezondheid.

De mens is niet één ding, maar een geheel, en zo ook onze gezondheid. Het totaal van alles in ons leven bepaalt onze gezondheid. Voor wie nu aan zijn achterhoofd zit te krabben wat ik nu bedoel, het gaat over de totale balans, waarvan alles met elkaar samenwerkt en elkaar beïnvloed, binnen ons en buiten ons. Dus je mentale gezondheid, je staat van zijn, je houding ten opzichte van het leven, je omgeving, je levensstijl. Dit is bepalend, en JIJ bepaalt!

Liefs, Iris

Iris Heuer van GreenTwist

Dick Bijl twijfelt over coronavaccin


Wetenschapper Dick Bijl wacht liever met vaccinatie. Er zijn te veel onduidelijkheden, de fabrikanten overdrijven de heilzame werking ervan. Bovendien zijn de bijwerkingen onbekend, en de manier waarop Pfizer en Moderna hun vaccin hebben ontwikkeld is te nieuw om zeker te weten dat je er niks aan over houdt.

Dat is zo’n beetje kort samengevat de twijfel bij epidemioloog en oud-huisarts Dick Bijl. Hij wil eerst nader onderzoek. Dat wacht hij liever af.

Of dat nader onderzoek er komt is echter onzeker. De fabrikanten werken daaraan traditioneel niet mee. Ze verrichten eigen onderzoek, schermen dat af voor de boze buitenwereld, en presenteerden vervolgens de resultaten daarvan. Of die kloppen, kun je niet nagaan. Dat is echter als de slager die zijn eigen vlees keurt. Onafhankelijk onderzoek, daar werken ze traditioneel niet aan mee. En in het verleden is bij herhaling gebleken dat de farmaceuten er behoorlijk naast zaten wat betreft hun schoonschijnende conclusies.

Bijl onderzocht de gegevens die de fabrikanten aanleverden om een handelsvergunning te krijgen. Daaruit kwamen ronkende en juichende resultaten naar voren. Effectiviteit Pfizer 95 procent, Moderna 94 procent, AstraZeneca 90 procent. Mooi toch zou je zeggen. Helaas, de werkelijkheid is toch wel anders.

Onderzoeker Peter Doshi van de University of Maryland kwam na studie van de aanvullende documentatie van Pfizer tot “opmerkelijke bevindingen”, aldus Bijl. Daaruit blijkt dat de vaccineffectiviteit wordt overschat. Om de effectiviteit van het vaccin mooier te maken werden bepaalde testpersonen uitgesloten. Soortgelijke testpersonen mochten wel meedoen aan de placebogroep. Dat trekt de vergelijking natuurlijk scheef. Ook gebruikten mensen uit de vaccingroep meer pijnstillers waardoor infectiesymptomen kunnen zijn onderdrukt. Deze mensen kunnen daardoor een onjuiste diagnose hebben gekregen. Doshi concludeert dat Pfizer slechts van 19, hooguit 29 procent effectief is – en niet voor 95 procent zoals Pfizer beweert.

Bijl onderschrijft deze conclusie. Hij wijst er verder op dat ernstige bijwerkingen onvoldoende zijn onderzocht. Van de nieuwe technieken die bij de productie van Pfizer en Moderna zijn toegepast weten we onvoldoende over de bijwerkingen en de lange termijn effecten (die zijn bij AstraZeneca wel bekend).

Ook artsen weten te weinig over die bijwerkingen, met als gevolg dat ze die vaak niet rapporteren. Voorbeeld daarvan is het overlijden van 23 hoogbejaarde mensen na vaccinatie in Noorwegen, en tien kwetsbare ouderen in Duitsland. In de media verschenen weliswaar berichten dat er geen verband zou zijn tussen sterfgevallen en vaccin – maar zo’n verband kun je wetenschappelijk niet bewijzen of ontkennen, omdat je het vaccin niet opnieuw kunt toedienen aan overledenen om te zien of er wederom zo’n sterfgeval zou optreden, aldus Bijl.

Bijwerkingenturfcentrum Lareb deelt mee dat er alleen milde bijwerkingen zijn gemeld. Maar dat zegt mij in het geheel niets. Tijdens de vorige pandemie in 2009-2010 gaf Lareb aan dat hun analysen lieten zien dat er geen nieuwe onverwachte bijwerkingen waren opgetreden van de toen gebruikte pandemische influenzavaccins. Ze zaten er volledig naast en de reden is dat ze niet actief zoeken naar bijwerkingen maar passief afwachten tot er gemeld wordt. GlaxoSmithKline had ruim 3000 meldingen van meer of minder ernstige bijwerkingen onder de pet gehouden. Het gaat om ernstige allergische reacties en bijvoorbeeld narcolepsie. Hierover worden nog steeds rechtszaken gevoerd.

In het onderzoek van AstraZeneca werden van 176 geconstateerde bijwerkingen er drie toegeschreven aan het vaccin. Je vraagt je af hoe dat kan”, vraagt Bijl zich af. “Hoe weten de beoordelaars zeker dat dit er slechts drie zijn? Dat weten ze uiteraard niet zeker, ze nemen dat aan.”

Bijl concludeert dat je gemiddeld 100 mensen moet vaccineren om één infectie te voorkomen. Maar dan nog zijn de korte en lange termijneffecten op sterfte en complicaties onbekend. En die gelden voor alle honderd. Verder weten we niet wat het effect van vaccinatie is op de overdracht van het virus (transmissie) en wat het doet bij mensen die geïnfecteerd zijn maar geen symptomen hebben.

Voor mensen die tot de risicogroep behoren is het moeilijk om een gedegen afweging te maken of zij zich willen laten vaccineren, aangezien exacte gegevens over de risicoreductie, en ook in relatie tot de ernst van die aandoeningen, ontbreken”, aldus Bijl.

“Onafhankelijke onderzoekers hebben meerdere verzoeken ingediend bij fabrikanten en registratieautoriteiten om de ruwe onderzoeksgegevens te overleggen zodat zij deze zelf kunnen analyseren. Daarop is nog geen actie gekomen. Of ik mijzelf laat vaccineren laat ik afhangen van de uitkomsten van die analysen.”

Lees hier het volledige artikel: Stand van zaken werking en bijwerkingen van coronavaccins- Dick Bijl

Vaccinatie perikelen

Nog nooit was het voor ons zo moeilijk als nu. De hele wereld staat op zijn kop. Corona maakte veel slachtoffers. Althans dat is het beeld dat wij hebben en dat ons constant voor ogen gehouden wordt.

Als belangenvereniging voor hartpatiënten timmeren wij al ruim 50 jaar aan de weg. Volstrekt objectief en onafhankelijk. Wij vormen onze eigen mening en publiceren vaak artikelen waar de media, om welke reden dan ook, geen aandacht aan besteden.

Denk daarbij aan medicijnen. Nieuwe behandelingen. Bijwerkingen. Steeds weer stellen wij ons de vraag: is dit bewezen veilig en bewezen effectief? En natuurlijk ook of het meerwaarde heeft. Maar wij waken ook over regels die de overheid stelt aan behandelingen. In onze ogen is de waarde van een leven niet in geld uit te drukken, terwijl men dat vaak wel doet.

Jarenlang bevochten wij de lange wachtlijsten. Mensen overleden onnodig omdat ze niet tijdig geholpen konden worden. Wij voerden rechtszaken omdat behandelingen werden uitgesteld. Altijd werden argumenten door de overheid gebruikt dat er te weinig geld was. Meer IC-bedden? No way. Daar hebben we het geld niet voor. De kosten van de gezondheidszorg zijn niet meer op te brengen. Daar moeten we paal en perk aan stellen. Men bedacht een vreselijk ingewikkeld budgetteringssysteem. Daarachter konden verzekeraars en zorgverleners zich verschuilen. En de hartpatiënt? Die had het nakijken. Wij durven gerust te stellen dat op die manier vele levens onnodig verloren zijn gegaan. Puur vanwege prioriteiten en omdat het geld er niet zou zijn.

Maar nu terug naar corona. Het blijkt dat geld geen probleem is. Inmiddels heeft onze overheid al meer dan 60 miljard moeten uitgegeven. Dat is een gigantische bedrag. Dat men zo ruimhartig te werk gaat verdient zeker complimenten. Want er zijn ook landen die dat niet doen. Of misschien niet kunnen. Wat is waar?

Wij weten het op dit moment niet. Bijna mijn heel leven lang ben ik aan Hartpatiënten Nederland verbonden. Met hart en ziel. In de loop der jaren heb ik vooral geleerd om mij geen zand in de ogen te laten strooien. En op die manier werken wij vanuit de mooiste patiëntenvereniging van Nederland.

Ik wil met alle plezier alle deskundigen in Nederland geloven. We kunnen de radio of tv niet aanzetten en we horen de lofzang over de komst van de vaccins. Maar is dit wel terecht? Is dit de waarheid? Uit onderzoek blijkt dat veel hartpatiënten zich ernstig zorgen maken. Niet alleen om corona. Maar ook om het vaccin. Is het immers bewezen betrouwbaar? Is het bewezen effectief? Hoe werkt het uit op kransslagaderafwijkingen? Op ritmestoornissen? Op hartfalen? Wat doet het vaccin samen met medicijnen die ik slik? Allemaal relevante vragen waar geen antwoord op te geven is. Het is immers niet onderzocht. Dat kan ook niet. Daarvoor hebben we zogezegd de tijd niet. Er is druk op de ketel. De wereld staat zo ongeveer in brand. De twijfel bij velen en alle vragen zijn volstrekt gerechtvaardigd.

Wij hebben geleerd dat zodra ‘farma’ zegt dat iets veilig is, wij meer dan voldoende redenen hebben om te gaan nadenken. Wij leggen ons oor te luister en wikken en wegen. We volgen patiënten en hun verhalen. Bij de coronavaccins komt bovendien nog eens het extra feit dat farma financieel niet aansprakelijk is voor eventuele onvoorziene gevolgen terwijl deze sector bol staat van miljoenen schadeclaims over misleiding.

Bedenk daarbij dat artsen wereldwijd wijzen op de gevaren van deze snel ontwikkelde, nieuwe technologie vaccins, en u begrijpt dat het voor ons heel moeilijk is om een mening te vormen over de veiligheid van de vaccins. Uiteraard stellen wij alles in het werk om u zo goed mogelijk te informeren, zodat u een eigen weloverwogen keuze kunt maken. Wordt vervolgd.

Cholesterol: is lager beter?

Hoe sterk is het bewijs dat cholesterol een risicofactor is voor hart- en vaatziekten en zorgt voor hogere sterftekansen? Met een nieuw boek geeft onderzoeksjournalist Daan de Wit een slepende discussie een nieuwe impuls.

”De cholesterolmythe”, luidt de veelzeggende titel van De Wits boek. Daarin betoogt hij dat honderden goed uitgevoerde wetenschappelijke onderzoeken concluderen dat het niet zinvol is het cholesterol te verlagen om zo het risico op hart- en vaatziekten te voorkomen. Toch slikken massa’s mensen met dat doel statines; alleen in Nederland en België ruim 3,5 miljoen. Over het nut ervan bestaan steeds meer twijfels. Zeker omdat de eventuele voordelen, het verlagen van het cholesterol, niet opwegen tegen de nadelen ervan. Daarbij gaat het vooral om bijwerkingen, zoals spierpijn.

Lees het interview van het Reformatorisch Dagblad en Daan de Wit hier volledig.

Vaccineren; ja of nee?

Nogal wat mensen worstelen met de vraag of ze zich wel of niet zullen laten vaccineren tegen het coronavirus. Hoewel een meerderheid hoe dan ook een prik gaat halen, bestaat er voor de nodige mensen toch nog heel wat twijfel. Zeker voor hartpatiënten! Om die reden publiceert Hartpatiënten Nederland volgende week twee interviews.

Geen advies

Hartpatiënten Nederland geeft geen advies. Ieder kan voor zichzelf beslissen of inenten zinvol en belangrijk is. Veel mensen hopen door de prik te voorkomen dat ze ziek worden. Logisch, want hartpatiënten vormen een risicogroep. Toch zijn er ook mensen die zich niet laten inenten. Meestal uit vrees voor de mogelijke gevolgen. Over de bijwerkingen is immers nog maar heel weinig bekend. En in het verleden zijn er met bepaalde vaccins heel slechte ervaringen opgedaan qua bijwerkingen.

Poll

Hartpatiënten Nederland heeft haar Nationale HartMonitor ingezet op www.hartpatienten.nl en onderzoekt daarmee de vaccinatiebereidheid onder hartpatiënten. Bezoekers kunnen via een poll aangeven: wel of niet vaccineren. Inmiddels hebben al 1000 mensen laten weten wat ze gaan doen. Het blijkt dat 64 procent voornemens is zich zeker te laten vaccineren. Dat zijn er bijna twee van de drie. 26 procent twijfelt en tien procent wil absoluut geen prik. Eigenlijk kun je stellen dat twee op drie de inenting wil, en één op drie staat er vooralsnog niet achter.

Voor of tegen?

Nogmaals: wij geven geen advies, het is ieders eigen keuze. Volgende week komen we met een achtergrondverhaal, waarin voor- en een tegenstanders aan het woord komen. Hiermee hopen wij een bijdrage te leveren zodat ieder voor zich wellicht een eigen keuze kan maken.

Vul de poll in!
We roepen iedereen op de poll in te vullen. Dat is belangrijk om een indruk te krijgen. We delen deze uitslag met het RIVM en het ministerie van Volksgezondheid.

St. Antonius opent eerste Pacemaker Controlestraat in Nederland

Hoe het St. Antonius Hartcentrum de zorg toegankelijk houdt in tijden van corona.

Op maandag 16 november is bij het St. Antonius Ziekenhuis, locatie Nieuwegein, de eerste Pacemaker Controlestraat in Nederland geopend. Patiënten kunnen op afspraak bij het ziekenhuis vanuit de auto hun pacemaker laten uitlezen. “In tijden van corona is deze vorm van zorg een uitkomst. In de eerste plaats voor de patiënt, voor wie de zorg op een veilige en snelle manier door kan gaan. En ook voor het ziekenhuis, omdat minder mensen het gebouw binnengaan,” zegt Prof. dr. Lucas Boersma, cardioloog van het St. Antonius Hartcentrum die vandaag de controlestraat officieel opende.

Drive through

De controlestraat bevindt zich naast het ziekenhuis. Patiënten die hiervoor in aanmerking komen, zijn per brief benaderd voor een afspraak met informatie en instructies. Zij komen met de auto en rijden door de controlestraat. Daar worden ze verwelkomd door een medewerker die de pacemaker (via het autoraam) uitleest. De gegevens worden verzonden naar de cardiomeettechnicus in het ziekenhuis, die het beoordeelt en de uitslag binnen 15 minuten doorgeeft. Bij geen bijzonderheden kan de patiënt direct doorrijden naar huis. Als nader onderzoek nodig blijkt, kan de patiënt alsnog terecht op de poli in het ziekenhuis.

Hartzorg toegankelijk houden

De pacemaker controlestraat is een initiatief van het St. Antonius Hartcentrum in samenwerking met medisch technologiebedrijf Medtronic (leverancier van de pacemakers). Cardioloog Lucas Boersma is trots dat het St. Antonius het eerste ziekenhuis in Nederland is dat de zorg voor devicepatiënten op deze manier organiseert: “Tijdens de eerste coronagolf kwam de reguliere zorg onder grote druk te staan. Voor hartpatiënten kan het uitstellen van zorg grote gevolgen hebben. Deze controlestraat is één van de creatieve oplossingen die we inzetten om de zorg toegankelijk te houden in tijden van corona.” Het ziekenhuis heeft voor de komende twee weken een kleine driehonderd hartpatiënten uitgenodigd voor een controle in de controlestraat. Bij succes wordt gekeken voor welke andere patiëntgroepen deze manier van uitlezen uitkomst biedt, zoals bijvoorbeeld patiënten die een ICD dragen.

Nieuwe vormen van zorg

De controlestraat is behalve een coronavriendelijke oplossing, ook één van de innovatieve manieren van het St. Antonius om nieuwe vormen van zorg te ontwikkelen. Om te voorkomen dat patiënten onnodig (lang) in het ziekenhuis zijn maakt zorg IN het ziekenhuis steeds vaker plaats voor zorg aan huis of zorg via e-health oplossingen zoals video-afspraken of thuismonitoring. Dit soort innovatieve oplossingen komen door corona in een stroomversnelling en zullen de zorg blijvend veranderen.

Bron: Antonius Ziekenhuis

Belangrijke oorzaak hoge bloeddruk ontdekt

Een internationaal team van wetenschappers heeft een van de oorzaken van primaire hypertensie of hoge bloeddruk ontdekt. Bovendien ontdekte het team, onder leiding van onderzoekers van de Universiteit Maastricht/Maastricht UMC+, dat deze oorzaak behandeld kan worden met reeds geregistreerde geneesmiddelen die nu voor andere aandoeningen worden gebruikt. Voor hoge bloeddruk was tot nu toe slechts symptoombestrijding mogelijk, omdat het mechanisme dat primaire hypertensie (95 procent van alle gevallen) veroorzaakt, onbekend is. De resultaten zijn bekend gemaakt in het wetenschappelijk tijdschrift PLOS Biology.

Hypertensie

Hoge bloeddruk verhoogt het risico op een hartinfarct, beroerte of hartfalen. Daarmee is hypertensie een van de belangrijkste oorzaken van sterfte of blijvend letsel in de wereld. Maar in 95 procent van alle gevallen is het moleculaire mechanisme dat hypertensie veroorzaakt niet bekend. Als gevolg hiervan worden patiënten vaak behandeld met medicijnen die de bloedvaten wijder openzetten en zo alleen de symptomen van hoge bloeddruk bestrijden, maar de oorzaak onbehandeld laten. De meeste patiënten blijven daarom kampen met de langetermijngevolgen van hypertensie, zoals hartaanvallen of beroertes. Daarentegen kan de oorzaak van hoge bloeddruk die de Maastrichtse wetenschappers nu hebben gevonden, behandeld worden met bestaande en al geregistreerde geneesmiddelen. “Met steun van de European Society of Hypertension hebben we een geweldig team van klinische onderzoekers samengesteld. Op dit moment wachten we op de definitieve goedkeuring van de financiering om de internationale HYPERNET-studie uit te voeren, waarmee we de doeltreffendheid van onze behandeling willen testen”, aldus prof. dr. Harald Schmidt, hoogleraar Farmacologie aan de Universiteit Maastricht.

Zuurstofradicalen

Wetenschappers vermoedden al langer dat hypertensie het gevolg is van zuurstofradicalen in de wanden van bloedvaten, die de beschermende, maar zeer gevoelige zogenaamde cGMP-signaalroute verstoren. Normaal gesproken helpt deze signaalroute om vernauwing van de slagaders en trombosevorming te voorkomen. Het onderzoeksteam gebruikte big data om het Nox5-eiwit te identificeren als de belangrijkste bron van deze zuurstofradicalen. Bij een groep patiënten met hoge bloeddruk ontdekten de onderzoekers inderdaad hogere niveaus van Nox5. Dit eiwit is specifiek voor mensen en wordt niet aangetroffen bij proefdieren zoals muizen of ratten. Maar toen de wetenschappers muizen genetisch zo manipuleerden dat ze wél het menselijke Nox5-eiwit konden bevatten, ontwikkelden deze dieren bij veroudering ook ernstige hypertensie en een verminderde bloedvatfunctie. Dat gebeurde omdat het eiwit bij de muizen eveneens de cGMP-signalering verstoorde. De interactie van het Nox5-eiwit en de cGMP-signaleringsroute is daarmee dus het eerste oorzakelijke mechanisme van primaire hypertensie dat bij mensen is geïdentificeerd. “Het is fascinerend om te zien hoe de systeemgeneeskunde de oorsprong kan ontrafelen van ziekten die we voorheen alleen konden karakteriseren op basis van symptomen, zoals primaire hypertensie”, zegt prof. dr. Martin Paul, voorzitter van de Universiteit Maastricht en gekend expert op het gebied van hypertensie. “Ik ben ook blij dat deze publicatie een prachtig voorbeeld is van team science, waarin gerenommeerde wetenschappers van over de hele wereld samenkomen onder leiding van professor Schmidt en zijn Maastrichtse onderzoeksgroep.”

Bron: Universiteit Maastricht

Gezonde leefstijl wapen tegen corona?

Mensen die roken of kampen met overgewicht hebben een grotere kans op een slechter beloop van COVID-19. Dit blijkt uit een wetenschappelijke publicatie van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), Erasmus MC en het Amsterdam UMC. Volgens de betrokken wetenschappers is er daarom meer aandacht nodig voor leefstijl bij het bestrijden van de pandemie. Dit schreven zij eerder samen met ruim 70 artsen, wetenschappers en bestuurders in een oproep aan minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, Welzijn en Sport), die daarna tijdens de COVID-persconferentie van 17 november het belang van een gezonde leefstijl benadrukte.

In Nederland heeft ruim de helft van de volwassenen overgewicht, en heeft 15% zelfs ernstig overgewicht (obesitas). Sinds de uitbraak van de COVID-pandemie blijkt dat verreweg de meerderheid van de COVID-patiënten die zijn opgenomen op de afdelingen van ziekenhuizen en de Intensive Care, last heeft van overgewicht of obesitas.

Een ongezonde leefstijl is lang niet altijd de oorzaak van obesitas. Er zijn tal van andere oorzaken die meespelen, zoals sociale en medische factoren. Het is belangrijk om mensen met overgewicht niet te veroordelen.

Ernstiger beloop COVID-19

Overgewicht leidt via diverse wegen tot een ernstiger beloop van COVID-19. Onder meer via bijkomende aandoeningen, zoals meer diabetes, hart-, nier- en longziekten, en vaker trombose. Het ernstiger beloop van de ziekte komt met name door een chronisch minder goed functionerend immuunsysteem. Hierdoor krijgt het SARS-CoV-2 virus zeer waarschijnlijk extra kans om zich te vermenigvuldigen. Bij mensen met obesitas kan dit een forse mate van ontsteking en vaak ook trombose veroorzaken. . Daarnaast kan in het algemeen een verminderde functie van het immuunsysteem zorgen voor een minder effectieve vaccinatie, zoals ook van een griepprik bekend is dat deze minder effectief is bij mensen met obesitas. Of dit bij een toekomstig SARS-CoV-2 vaccin ook het geval is, is nog onduidelijk.

Het immuunsysteem versterken

Een verstoord immuunsysteem is gelukkig op korte termijn te beïnvloeden. Bij mensen met obesitas die door een leefstijlinterventie slechts een paar procent in gewicht (vetmassa) kwijtraken, gaat het immuunsysteem op meerdere fronten al beter werken. “De informatie van de overheid ging tot nu toe vooral over maatregelen om COVID besmetting te voorkomen, en die maatregelen zijn terecht. Het is echter belangrijk dat mensen zich realiseren dat ze zelf actief hun weerbaarheid tegen infecties zoals COVID en hun algehele gezondheid kunnen verbeteren”, vertelt prof. dr. Douwe Atsma, cardioloog in het LUMC. “Een gezonde leefstijl in het algemeen (gezonde voeding, voldoende beweging, slaap en ontspanning, stoppen met roken en alcohol matigen) zal het immuunsysteem versterken. Dit is reeds bekend door tal van wetenschappelijke onderzoeken en geldt óók voor mensen met een normaal gewicht. Deze positieve boodschap kan nog meer uitgedragen worden.”

Leefstijl en corona

Om de aanbevelingen voor een betere leefstijl om te zetten naar de praktijk is de website ingericht. Deze website is een initiatief van Vereniging Arts en Leefstijl in samenwerking met Partnerschap Obesitas Nederland (PON) en Lifestyle4Health en opgezet om aandacht te vragen voor een publiekscampagne ‘gezonde leefstijl in relatie tot Covid-19’.

Bron: LUMC