Momenteel telt ons land 2.600 honderdjarigen. Volgens de nieuwste bevolkingsprognose van de Verenigde Naties zijn dat er in het jaar 2100 ruim 57.000! Tegen die tijd zal de levensverwachting in ons land (bij geboorte) zijn gestegen tot 91,5 jaar. Dan nog enkele statistieken van het Rijksinstituut voor Gezondheid en Milieu (RIVM): het aantal honderdplussers zal tussen nu en 2040 bijna verviervoudigen, en in het uiterste – zeer speculatieve – scenario kan de gemiddelde levensverwachting in 2040 zelfs stijgen tot 95. Dat schept de burger moed!

Regelmatig hoor ik leeftijdsgenoten zeggen ‘Och, wij moeten vast tot ons 80e werken’. En als de zojuist genoemde voorspellingen kloppen, dan ligt een pensioenleeftijd van 78 inderdaad voor de hand. In de AOW-wet staat een formule die de pensioenleeftijd bepaalt, en volgens die formule  ‘mogen’ we gemiddeld 18,26 jaar van ons pensioen genieten. Ik vraag me af of 78-jarigen tegen die tijd dan te vergelijken zijn met de huidige 65-jarigen… Oud worden is leuk, maar het ligt er natuurlijk wel aan op welke manier.

De oorzaken van het fors ouder worden zijn onder meer medische uitvindingen en technologische vooruitgang, maar ook een gezondere leefstijl. Tot nu toe werden we ouder doordat artsen infectieziekten en hart- en vaatziekten bestreden, en doordat onze woon- en arbeidsomstandigheden en de medische hulp verbeterden. Ook zijn we in de loop der jaren minder massaal gaan roken, omdat we ons steeds meer bewust zijn van de negatieve effecten hiervan. Al deze aspecten leveren extra levensjaren op.

Het is goed dat er – vooral de laatste jaren – steeds meer aandacht is voor een gezonde leefstijl. Ik ben geen voorstander van bijvoorbeeld extreme diëten die nauwelijks vol te houden zijn. Naar mijn mening is het veel beter om gewoon te genieten, maar wel met mate. Gezond gevarieerd eten, voldoende bewegen en je bewust zijn van de effecten van bijvoorbeeld roken of overmatig alcohol drinken, zijn al hele goede stappen.

Ook ben ik er voorstander van dat zorgverleners meer wijzen op de positieve effecten van bijvoorbeeld een andere leefstijl, in plaats van dat er onderzoek wordt gedaan naar onnodige medicijnen. Dat is de omgekeerde wereld: voorkomen is beter dan genezen. Maar laten we vooral niet vergeten dat er overal belangen meespelen, of het nou gaat om de farmaceutische industrie, de voedingsmiddelenindustrie of de tabaksindustrie, of om investeerders die geld steken in onderzoek naar de bestrijding van veroudering…

Zoals ik eerder zei: oud worden kan leuk zijn, maar dat is afhankelijk van hoe het verouderingsproces verloopt. Daarbij zegt de biologische leeftijd natuurlijk lang niet alles; het gaat er ook om hoe oud iemand zich ‘voelt’, of om wat voor gebreken erbij komen kijken. Onlangs vroeg iemand aan me: ‘Waarom stellen jullie eigenlijk geen leeftijdsgrens aan mensen die meewillen met HartbrugReizen?’ Mijn antwoord daarop was simpel: ‘Leeftijd is en blijft een relatief begrip, en eigenlijk nietszeggend. Iemand van 93 kan nog in een vele betere conditie zijn dan iemand van 63’.

Ook zijn er veel verschillen per land wat betreft de gemiddelde levensverwachting. Op Sardinië bijvoorbeeld, worden mensen ouder dan wij. Benieuwd waardoor dit komt? Hou dan HartbrugMagazine in de gaten, want hier besteden we binnenkort meer aandacht aan.

Column door: Marly van Overveld

Zoals u weet, ben ik zeer regelmatig op pad met een heleboel lieve Hartbrugreizigers. Dit is werkelijk fantastisch om te kunnen en mogen doen, en ondanks dat ik inmiddels al 39 HartbrugReizen op mijn naam heb staan als vaste begeleider, heb ik er nog steeds evenveel plezier in als toen ik ermee begon. Of misschien nog wel meer zelfs! Ik krijg veel energie van al die superleuke, enthousiaste, lieve en dankbare reizigers. En natuurlijk ook van alle mooie bestemmingen die we bezoeken: dat ik zelf reislustig ben is zeker mooi meegenomen.

Het is dan ook vreemd voor mij om eventjes een ‘zomerstop’ te hebben. Enerzijds is het fijn omdat ik zelf dan wat meer vrije tijd heb, anderzijds mis ik de HartbrugReizen ook echt. Het is en blijft mijn passie! Ik kijk dan ook al enorm uit naar de mooie najaarsreizen die gepland staan, naar Oost-Beieren, Umbrië (Italië), Berlijn en Istrië (Kroatië). Heeft u ook zin om nog eventjes te genieten van het najaar? Bel dan naar 0900 – 4 278 278 om te informeren of er nog mogelijkheden zijn.

Genieten van een vakantiegevoel kan behalve tijdens een echte vakantie natuurlijk ook tijdens andere leuke uitjes, waarover u in deze uitgave meer leest. Bijvoorbeeld door het bezoeken van leuke markten, of door uitjes te maken waardoor u een beetje kunt ervaren hoe het is om een BN-er te zijn. Ik kan er vaak al enorm van genieten om lekker van het mooie weer te profiteren op een terrasje, of naar een leuk feest of festival te gaan.

Maar de tijd vliegt, voordat we het weten is de zomer alweer om. Wacht dus niet langer en boek een mooie reis in het najaar, zodat u de zomer nog ietsje kunt verlengen. Of gaat u in januari mee met de 21-daagse overwinterreis naar Spanje? Ook een heerlijk vooruitzicht! Ik hoop u in ieder geval te ontmoeten of terug te zien tijdens een van onze HartbrugReizen: ik garandeer dat u er geen spijt van krijgt!

Column door: Marly van Overveld

De New Yorkse hoogleraar Nicholas Freudenberg inspireerde mij voor het schrijven van deze column. Hij doet al sinds de jaren zeventig onderzoek naar de invloed van grote multinationals op de volksgezondheid en schreef er een boek over: ‘Legaal maar Fataal’. Freudenberg beschrijft de winstgedreven strategieën van zes grote industrieën die alcohol, auto’s en wapens, maar ook voeding, medicijnen en tabak verkopen. Vrijwel altijd is hun beleid gericht op het omzeilen, ontkrachten en tegenhouden van overheidsmaatregelen die de verkoop van hun producten kunnen belemmeren; met zeer schadelijke gevolgen voor de volksgezondheid. The New York Times schreef dat die tactieken zelfs een groter gevaar voor ons bestaan vormen dan welke besmettelijke ziekte dan ook.

Eind april bezocht ik een debatavond met Freudenberg. Volgens Freudenberg sturen overheden wereldwijd aan op hechtere samenwerking tussen bedrijfsleven en universiteiten. Die integratie zou economische voordelen opleveren: een politieke keuze die zich kenmerkt door een terugtredende overheid, maar met meer macht en invloed vanuit de industrie (vooral van grote multinationals).

De overeenkomsten tussen de industrieën zijn opmerkelijk. Bedrijven streven ernaar geld te verdienen en het rendement op hun investeringen te verhogen. Desnoods willen ze daarbij wel de hand lichten met de regels -dat is niet nieuw. Wat wel nieuw is, is de enorme en ongekende macht die moderne ondernemingen op wetenschappelijk, technisch en economisch gebied hebben verworven, net zoals juridisch en politiek.

De afgelopen drie decennia heeft een netwerk van ondernemingen zich met ambtenaren, wetenschappers en journalisten gevormd tot wat Freudenberg het ‘Consumptief-industrieel complex’ noemt. De organisaties die dit complex vormen, delen hun kennis en vaardigheden en vormen ons politieke bestel zodat het zo goed mogelijk voldoet aan hun wensen. Tegelijkertijd leidt het streven van die bedrijven naar winstmaximalisatie -via het stimuleren van de consumptie- tot een toenemende last van chronische ziekten, groeiende kosten voor gezondheidszorg, en vergrote kans op voortijdig overlijden.

De producten van de genoemde zes industrietakken waren in 2010 volgens schattingen verantwoordelijk voor twintig miljoen sterfgevallen wereldwijd. Freudenberg stelt overigens uitdrukkelijk dat dit geen complex van criminelen is, of een samenzwering, maar een machtsconcentratie die het functioneren van de democratie bedreigt. Hij vraagt zich af hoe het mogelijk is dat de volksgezondheidsautoriteiten er niet in geslaagd zijn, om mensen beter te beschermen tegen ’s werelds belangrijkste seriemoordenaars? Freudenberg omschrijft de moderne samenleving als een samenleving die niet meer helder kan denken: ‘Eerst worden jaarlijks miljarden uitgegeven om mensen te verleiden ongezonde producten te kopen, vervolgens wordt een fractie daarvan uitgegeven om de schade te herstellen die ’s werelds meest geraffineerde marketeers hebben aangericht. Een dergelijk volksgezondheidsbeleid is gedoemd te mislukken’.

Waar moeten de oplossingen vandaan komen? Freudenberg wijst op de bestrijding van de schadelijke activiteiten van het bedrijfsleven in het verleden, zoals kinderarbeid. Maar er zijn ook  hedendaagse voorbeelden zoals fairtrade- en slowfoodorganisaties. Een aantrekkelijk aspect van deze alternatieven is dat ze concreet zijn: iedereen kan iets veranderen aan wat hij eet, drinkt of koopt. Maar een alternatieve ideologie moet hand in hand gaan met het blootleggen van de zwakke punten van het consumptief-industrieel complex, zoals het wijdverbreide bedrog en de manipulatie bij reclamecampagnes, lobby’s en pr-activiteiten. Duurzaamheid en respect voor de democratie zijn verdere voorwaarden voor alternatieve ideologieën.

Tenslotte schetst Freudenberg een hoopvol beeld voor een beweging die is opgewassen tegen de intimidatie van het ‘Consumptief-industrieel complex’ en die een alternatief kan bieden voor een toekomst van vroegtijdige sterfte en onnodige ziekten, een verslechterend milieu en een aangetaste democratie.

In dit beeld herkent Hartpatiënten Nederland zich: zo timmeren wij al bijna vijftig jaar aan de weg. Het was een bijzondere avond, met een meer dan bijzondere man in de hoofdrol. Het deed buitengewoon goed om te constateren dat men zich van dit soort zaken bewust wordt en dat er steeds meer draagvlak is voor organisaties als de onze.

Column door: Jan van Overveld

‘Heeft u vragen over de werking van dit geneesmiddel?’, vragen ze tegenwoordig zelfs als je bij de supermarkt een doosje paracetamol afrekent. Heel terecht ook, want veel medicijnen zijn vrij verkrijgbaar, en lang niet iedereen leest de bijsluiter goed. Sterker nog: uit onderzoek blijkt dat 62 procent de bijsluiter helemaal niet leest, als ze het betreffende geneesmiddel al eerder hebben gebruikt. Zelf ben ik geen haar beter, vrees ik. Ik slik bijvoorbeeld al jarenlang hetzelfde middel tegen migraine, en eigenlijk gooi ik de verpakking inclusief bijsluiter altijd meteen weg. Waarschijnlijk heb ik hem ooit wel gelezen, maar wat is daarvan blijven hangen? In ieder geval ging er geen belletje rinkelen toen ik me op een dag opeens hondsberoerd voelde.

----

We zijn met zijn allen behoorlijk de sigaar. Europa buigt voor de machtige sigarettenindustrie. Dat je van roken sneller doodgaat en behoorlijk ziek kunt worden, wisten we al langer. Maar dat sigaretten veel schadelijker zijn dan de tabaksindustrie zelf toegeeft en op de pakjes vermeldt, dat is nieuw. Onderzoek door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieuhygiëne RIVM bracht aan het licht dat je botweg niet moet geloven wat op de verpakking van een pakje sigaretten staat. Het is veel erger.

Nederland pleitte dan ook voor een Europese meetmethode om de hoeveelheid schadelijke stoffen in een sigaret te kunnen vaststellen. Nee hoor, daar begint de Europese Commissie niet aan, besliste de eurocommissaris van Volksgezondheid met de onuitsprekelijke naam Vytenis Andriukaitis. Er zou geen goede meetmethode zijn. Hoezo Volksgezondheid? Daarmee buigt Europa voor de multinationals die ons aan de longkanker en hartinfarcten willen krijgen. Dat is immers mooi meegenomen voor de farmaceutische industrie. Verdienen die ook nog een grijpstuiver.

Ook de suikertaks is van de baan. U weet wel: de Wereldgezondheidsorganisatie WHO wilde een eind maken aan de almaar aanzwellende tsunami van obesitas- en diabetesgevallen wereldwijd. Het idee was om de fabrikanten van frisdranken daarom een suikertaks op te leggen. De WHO moest daarom een positief advies uitbrengen. Dat feest ging niet door: Trump liet zijn afgevaardigde binnen de WHO tot grote vreugde van Coca-Cola en andere frisdrankmultinationals een veto uitspreken.

Foodwatch reageerde als door een wesp gestoken. Footwatch is een organisatie die in de gaten houdt wat wij aan troep met ons eten en drinken mee naar binnen schuiven. Uit gelekte memo’s bleek volgens Foodwatch al eerder dat: ’Coca-Cola & Co het tegenhouden van een suikertaks een grote prioriteit geeft en intern bewoordingen gebruikt als ‘fight back’’. Dat doet ze onder andere door wetenschappers te betalen die de ongezondheid van suiker bagatelliseren en ze stoppen tientallen miljoenen in reclamecampagnes om plaatselijk de invoering van een suikertaks tegen te houden. Ze  financieren gezondheidsorganisaties in de kennelijke hoop hen te beïnvloeden en ze betalen zelfs diëtisten achter de schermen die zich vervolgens mengen in de publieke discussie over de suikertaks. Geld regeert de wereld. Die daaraan kapot gaat…

Column door: Henri Haenen

Minimaliseren en ontspullen is de nieuwe rage

Op Marktplaats en Facebook worden massaal huisraad en andere bezittingen aangeboden. Meestal niet omdat ze vervangen gaan worden, maar omdat men er steeds meer achter komt dat deze bezittingen ons niet gelukkiger maken.

Is dit de zoveelste voorbijgaande modegril of zal dit de tand des tijds doorstaan?

Er zullen zeker mensen zijn voor wie dit een uiterlijk proces zal zijn, zij gaan mee met de stroom. Van hen zal een klein deel geïnspireerd raken door het innerlijke effect hiervan.

----

Buongiorno! Ik verkeer momenteel nog een beetje in Italiaanse sferen, want tijdens het schrijven van deze reiscolumn zijn wij begonnen aan de terugreis vanuit Bibione. La Bella Italia! Het was weer een prachtige reis. Gevarieerde en mooie excursies, prachtig zonnig weer (op een dagje na), een fantastisch hotel en het belangrijkste: een hele leuke en gezellige groep reizigers. Wat hebben we genoten met zijn allen! We hebben Venetië, Triëst, Udine, Padua en Portogruaro bezocht, maar ook het zwembad, de zee en natuurlijk de nodige terrasjes waren heerlijk. Een prima balans tussen bezichtigingen en rust en ontspanning.

In deze nieuwe uitgave van HartbrugReizen leest u dat we weer iets nieuws voor u in petto hebben, namelijk: een dagtocht naar de kerstmarkt in Düsseldorf (voor maar € 19,50 p.p.), een 8-daagse langlauf-wandel reis naar het prachtige natuurgebied Berchtsgadener Land. Maar we gaan ook drie weken lang overwinteren in Zuid-Spanje. Dus heeft u zin om te wandelen in de parel van de Alpen, of juist om te genieten van heerlijk weer in het Zonnige Zuiden? Wij bieden het!

Helaas gebeurt het nog weleens dat reizen snel zijn volgeboekt (of bijvoorbeeld de 1-persoonskamers), dus ik adviseer u om niet te lang te twijfelen en snel te boeken. Dit om teleurstellingen te voorkomen.

Ik wens u een hele fijne zomer, en hoop u snel te begroeten tijdens een van onze reizen!

Column door: Marly van Overveld

Wellicht heeft u er iets van meegekregen in de media dat onlangs het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) per direct opstapte uit de tabakscommissie. Deze commissie adviseert internationaal over het meten van teer en nicotine in sigaretten en sigaren. De reden van dit plotselinge vertrek? De (te) grote invloed van de tabaksindustrie in deze commissie.

De tabaksindustrie is helaas veel meer gericht op het vergroten van de winst dan op het beschermen van de volksgezondheid. En dat strookt natuurlijk niet met de belangen van het RIVM, die juist als belangrijkste taak heeft de overheid te adviseren over volksgezondheid en een gezonde leefomgeving. ‘We hebben geprobeerd om als lid in de commissie de volksgezondheid te dienen, maar de dominantie van de industrie was daarvoor te groot’, aldus Annemiek van Bolhuis, directeur Volksgezondheid en Zorg van het RIVM.

In de ‘werkgroepen tabak’ hebben, behalve het RIVM en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), acht afgevaardigden van de tabaksindustrie zitting. Helaas zijn deze meer gericht op andere doelstellingen dan de belangen voor de bevolking. Net als alle grote industrieën (bijvoorbeeld de farmaceutische industrie of de voedingsmiddelenindustrie) is ook de tabaksindustrie vooral gericht op het maken van winst.

Door de veel te verschillende belangen is de scheve verhouding tussen het RIVM en de afgevaardigden van de tabaksindustrie steeds meer gaan knellen in de afgelopen jaren. Ik ben in ieder geval blij met deze stap van het RIVM. Wij wijzen al jarenlang op de onverenigbare belangen van de overheid en de tabaksindustrie en in mijn ogen heeft de overheid zich voor een kar laten spannen. Ik vrees dat er zodoende heel veel overheidsgeld bij de tabaksindustrie terecht is gekomen.

Het RIVM is een onafhankelijk en objectief instituut en het is mijns inziens heel belangrijk dat een dergelijk instituut grote invloed heeft op het tabaksbeleid. Het is belangrijk dat de nadruk uitsluitend ligt op de bescherming van de volksgezondheid. Natuurlijk weet iedereen wat voor negatieve invloed tabak heeft op de gezondheid, maar er kan niet genoeg aandacht voor zijn.

Ik hoor tegenwoordig steeds vaker dat mensen vinden dat rokers (of ook bijvoorbeeld mensen die aan obesitas lijden of mensen die een ongezonde leefstijl hebben) financieel een hogere bijdrage aan de volksgezondheid zouden moeten betalen. Dat zou bijvoorbeeld kunnen door hogere zorgverzekeringspremies of hogere eigen bijdragen. Hoe denkt u hierover: gaat dit te ver of zou dat terecht zijn? Ik hoor het graag van u!

Column door: Marly van Overveld

Grote zorgen maak ik mij over de almaar toenemende uitholling van de zorg. Met gekromde tenen volg ik met steeds meer argwaan de nieuwsberichten. Wat denkt u over het akkoord dat zorgverzekeraar Menzis sloot met tien ziekenhuizen? Dit komt er in feite op neer dat, ietwat kort door de bocht, ziekenhuizen afgestraft worden als her-operaties noodzakelijk zijn. Hier houden wij de vinger nauw aan de pols en worden inmiddels door Menzis en de toezichthoudende organisatie op de hoogte gehouden. Althans dat is de belofte.

Of wat te denken van bijvoorbeeld het akkoord dat onze VVD-minister Bruno Bruins van Medische Zorg sloot met medisch specialisten, ziekenhuizen en zorgverzekeraars? De uitgaven voor medisch-specialistische hulp mogen volgend jaar met maximaal 0,8 procent stijgen. In 2022 moet deze stijging zijn afgeroomd naar nul procent (bron: Centraal Planbureau).

In mijn ogen ordinaire bezuinigingen: minder operaties en dus ook nóg langere wachttijden. Dat is volstrekt onacceptabel. Jarenlang hebben wij gestreden voor aanvaardbare wachttijden. Maar helaas  constateren we dat de wachttijden alweer de pan uit rijzen. Dus wat te verwachten voor de nabije toekomst? Komen de tijden van de luchtbruggen uit de jaren 70 weer terug? Ik hoop het niet, maar hou mijn hart vast.

Elke maand inventariseren wij de electieve wachttijden voor dotterbehandelingen en openhartoperaties binnen de Nederlandse hartchirurgische centra (zie pagina 28). Dit betreft de wachttijden voor patiënten die in de thuissituatie hun oproep afwachten. Dus niet urgent behandeld hoeven te worden.

Voor dotterbehandelingen meten wij op dit moment een wachttijd van maar liefst 6 weken, of meer, in Nieuwegein (Antonius), Den Haag (Haga), Leiden (LUMC), Alkmaar (MCA), Zwolle (Isala), Groningen (UMCG) en ook in Amsterdam (VUmc). Eindhoven (Catharina) spant op dit moment de kroon: 12 weken!

Bij onze wachtlijstinventarisatie registreren we ook dramatische wachttijden bij de hartoperaties: Amsterdam (AMC), Breda (Amphia) en Nijmegen (Radboud): ruim 6 weken. In Utrecht (UMCU) en Leiden (LUMC): 10 weken. En als klap op de vuurpijl: patiënten in Maastricht (UMCM) kampen met maar liefst 15 weken lijdzaam thuis wachten!

In ons wachttijdenoverzicht voor hartoperaties ontbreekt helaas de wachttijd in het in Amsterdam gelegen Academisch Ziekenhuis van de vrije universiteit, kortweg VUmc. Na veel vergeefse pogingen om een indicatie te verkrijgen en in de wetenschap dat de website van het VU geen wachttijd voor hartoperaties geeft, deelt het secretariaat ons doodleuk mede: “daar mogen wij geen uitspraken over doen, dat weten wij niet. Kijkt u maar op onze website….”. Helaas blijkt dat ook andere websites geen uitkomst bieden: geen info, verouderde cijfers of “under construction”. Tenslotte mail ik op advies van het secretariaat (“mijnheer kan u niet telefonisch te woord staan”..) dan maar naar het hoofd van de afdeling. Bij het ter perse gaan van deze uitgave hebben wij helaas nog steeds geen antwoord ontvangen. Maar: wordt zeker vervolgd. Want ook dit is op zijn zachtst gezegd zorgelijk!

Kortom: veel te lange wachttijden voor deze levensreddende ingrepen. Onacceptabel en meer dan verontrustend. Reden te meer om de noodklok te luiden bij de overheid en aandacht te vragen via de politiek. En last but not least: de patiënt informeren en aan een snellere ingreep helpen. Dat is onze kerntaak.

Staat u op een lange wachtlijst? Bel of mail ons! Wij kunnen wellicht bemiddelen en uw ingreep bespoedigen. Bovendien horen wij graag uw ervaringen. En in het bijzonder die van de hartchirurgie in het VUmc.

 Column door: Jan van Overveld

Heb jij toevallig ook het tv-spotje over hartfalen gezien? De eerste keer zag ik in een flits alleen het einde, maar de tweede keer riep ik mijn man op tijd erbij. ‘Kijk, dat spotje over hartfalen is weer op tv.’

In de animatiefilm is een oudere vrouw te zien die slecht slaapt, overdag snel moe is, last heeft van opgezette voeten en buiten adem raakt door het lopen van de trap. ‘Herkenbaar, maar wat jammer dat het weer draait om oudere mensen. Ik begrijp het wel, maar toch. Het was pas echt mooi geweest als er mensen van alle leeftijden voorbij kwamen.’

‘Ongemakken bij hartfalen. Niet altijd logisch’ komt aan het einde van de reclame voorbij. Dat klinkt alsof er een oplossing is voor verminderde energie, kortademigheid en alle andere klachten die horen bij hartfalen. Nieuwsgierig besluit ik een kijkje te nemen op de site. Daar worden alle kwalen die bij hartfalen horen uitgelegd.

Volgens de site vinden mensen met hartfalen het logisch dat ze van allerlei dingen last hebben. Maar dat is dus niet logisch. ‘Er staat dat je al je klachten moet bespreken met je huisarts en cardioloog’, lees ik voor. ‘Zodat ze kunnen helpen de ongemakken te verminderen.’ M’n man trekt z’n wenkbrauwen op. ‘Dat doe je toch altijd als je bij een arts zit?’ Maar dat is dus niet voor iedereen de normaalste zaak van de wereld.

De campagne blijkt een initiatief van een ontwikkelaar van geneesmiddelen. Komt dat even goed uit of ben ik nu te kritisch? Dat is toch net zoiets als wij van Wc-eend adviseren Wc-eend? Maar wie weet heeft deze fabrikant wel een middel dat klachten kan verminderen. Ik besluit het informatiepakket aan te vragen. Stel je voor dat er iets bij zit waardoor m’n man zich beter voelt.

Onlangs is hij al begonnen met een nieuw medicijn waarvan hij meer energie zou kunnen krijgen. Het pilletje betekent mogelijk een medische vooruitgang in het behandelen van chronisch hartfalen. We zijn dan ook hartstikke blij dat hij ervoor in aanmerking komt. Nu is het afwachten of het werkt.

Ik besluit het medicijndoosje nog eens goed te bekijken. En dan zie ik het opeens staan. Oeps. ‘Schat, jouw nieuwe medicijn… Drie keer raden wie dat pilletje heeft ontwikkeld!’

Column door: Cilla Schot