Rond deze periode van het jaar maak ik altijd de balans op van het achter ons liggende jaar. Uiteraard zijn er ook nu weer zaken waarover ik heel positief ben. Denk aan de vele hartverwarmende reacties die wij krijgen naar aanleiding van o.a. onze magazines, nieuwsbrieven en consulten, maar ook webinars. Ook hebben wij dit jaar samen met cardiothoracaal chirurg Peyman Sardari Nia de basis gelegd voor de Europees opererende stichting ‘Heart Team Academy’ (www.heartteamacademy.org).

Het blijkt dat cardiologen en thoraxchirurgen vaak onvoldoende samenwerken, waardoor patiënten niet altijd de beste behandeling krijgen. Heart Team Academy stimuleert de samenwerking tussen deze twee specialisaties om de hartzorg voor hartpatiënten te verbeteren. Tenslotte werden wij medio november verrast door nieuws uit Utrecht: de eerste kunsthart harttransplantatie is een feit. Dit geeft hoop om op een zekere dag een dergelijk ‘technohart’ op de plank te hebben liggen.

Ondanks de vele positieve terugblikken, spookt het recente overlijden van mijn zoon Michael ook steeds door mijn hoofd. Mede daardoor ben ik persoonlijk niet in de ban van corona, maar desondanks realiseer ik mij dat COVID-19 veel slachtoffers maakt. En niet alleen met betrekking tot coronapatiënten; onze hele maatschappij is ontwricht. Neem onze zorghelden… De overheid speelde de loftrompet en ze werden op handen gedragen, maar nu voelen deze helden zich in de steek gelaten. Resultaat: veel verpleegkundigen zitten ziek thuis of ze verlaten de zorg met minder handen aan het bed en groeiende wachtlijsten als gevolg.

Tijdens mijn overpeinzingen dacht ik aan een boekpresentatie die ik onlangs bijwoonde. In ‘Pandemische Chaos’ wordt het coronabeleid onder de loep genomen. Een aantal hoogleraren en emeritus-hoogleraren zetten vanuit medisch en maatschappelijk perspectief verschillende gedachten en visies op geheel persoonlijke titel op papier. Bijzonder interessante materie aangezien deze crisis iedereen raakt. Grote offers worden gevraagd.

In mijn ogen ontbreekt het de overheid aan zelfreflectie. Denk bijvoorbeeld aan Grapperhaus, aan ‘dansen met Jansen’ en aan de uitholling van de zorg: het jarenlang schrappen van ic-bedden en het daarnaast demotiveren van verpleegkundig personeel, o.a. door te hoge werkdruk en onaantrekkelijke arbeidsvoorwaarden. Maar ook aan uitblijvende behandelrichtlijnen voor COVID-19 patiënten en waarom geen sprake is van zogenaamde noodziekenhuizen. Nog niet zo lang geleden zijn ze als paddenstoelen uit de grond gestampt en ging het over nieuw te realiseren coronaziekenhuizen. Ook is het leger ingezet om bij te springen met eigen goedopgeleide artsen en verpleegkundigen. Dus waarom voorkomt de overheid op deze manier dan niet de gevreesde zorginfarcten? Het virus zal altijd onder ons blijven, dus leer ermee leven en tref voorbereidingen voor mogelijke toenames van ziekenhuisbedden.

Wat ik de overheid vooral kwalijk neem is het ontbreken van enige empathie voor mensen die om medische reden niet gevaccineerd mogen worden. Het is onaanvaardbaar dat deze groep keihard van onze samenleving wordt uitgesloten door het 2G-systeem. Begin oktober richtte ik een noodkreet aan de minister. Medio november antwoorde een medewerker van ‘Unit Complexe Zorgvragen’: ‘Ik begrijp van de coviddirectie dat uw brief in behandeling is, maar door grote drukte van de afgelopen tijd (voorbereiding persconferentie, Kamerdebatten), laat het antwoord aan u nog even op zich wachten’. Gelukkig zorgde onze noodkreet voor veel media-aandacht en werden er vragen gesteld in de Tweede Kamer. Tijdens een Kamerdebat op 16 november beloofde minister Hugo de Jonge dat deze groep binnenkort een tijdelijke QR-code krijgt. Ik wacht af…

Kortom, gevaccineerd, ongevaccineerd, oud, jong, werkend, werkloos of gepensioneerd: iedereen betaalt mee aan de gezondheidszorg in Nederland en heeft recht op diezelfde zorg. Wij wonen in een van de rijkste landen en moeten erop kunnen rekenen dat er altijd voldoende ic-bedden beschikbaar zijn en er, indien nodig, opgeschaald kan worden. Het mag niet zo zijn dat alles op slot moet door een tekort aan ziekenhuisbedden. Onze gezondheidszorg is ziek, er is klaarblijkelijk chaos!

In de hoop dat beleidsmakers ‘Pandemische Chaos’ lezen, zie ik het nieuwe jaar vol vertrouwen tegemoet.

Ik wens iedereen hele fijne dagen, een goeie jaarwisseling en veel wijsheid toe!

Blijf gezond, zorg goed voor jezelf en anderen.

Hartelijke groeten,

Jan van Overveld

Dit artikel verscheen in het HPNL magazine. Interesse? Vraag hier het HPNLmagazine aan.

“Ik kan straks wél naar boven lopen, pappa. Dan kan ik je helpen. Ik ga je gewoon duwen.” In de hitte op Tenerife liet onze 3-jarige zoon ons hart even smelten. Lopend naar een strand dachten we dat we de auto dichtbij hadden geparkeerd. Totdat we weer eens best steil naar beneden moesten lopen. “Schat, die helling moet je straks ook weer omhoog. Ik loop wel terug en haal de auto.” Mijn man knikte. “Ik zeg het niet snel, maar daar zie ik nu echt tegenop.”

Ik haalde de auto, pikte ze op en vond uiteindelijk een gehandicaptenparkeerplaats dichtbij het strand. Tijd om af te koelen in de zee. Het was snikheet, maar eigenlijk ging het verbazingwekkend goed met de energie van mijn man. Wat een geluk!

Dat was wat anders op de dag van vertrek. Slechte dagen lijken altijd plaats te vinden op momenten dat het net niet uitkomt. Hoe kan dat toch? Onbewuste spanning? Ik had expres gekozen voor een vlucht midden op de dag. Geen gedoe met wekkers op onmogelijke tijden en haasten was ook niet nodig.

Toch voelde mijn man zich niet goed. Hij baalde enorm, omdat hij nergens mee kon helpen. Met een rotgevoel zag hij aan hoe ik de koffers in de auto zette, het huis nog wat schoonmaakte en ondertussen eten klaarmaakte voor onderweg. In de auto voelde hij zich schuldig, omdat hij zo weinig had kunnen doen. Ik was juist blij dat hij rustig met onze zoon bezig was geweest. Ik ging dit keer anders met deze situatie om dan een aantal jaar geleden. Ik wist van tevoren al dat het zo zou gaan en dat ik er weinig aan kon veranderen.

Op Schiphol leverden we snel de koffers in en dronken iets bij een restaurant. Tijd om uit te rusten, zonder mondkapje. Die moesten we nog lang genoeg op tijdens de vlucht.

Over een vliegvakantie hebben we trouwens wel lang nagedacht. Gingen we echt in een vliegtuig in coronatijd? Toen we hadden geboekt, vloog het mij opeens naar de keel. “Wat hebben we gedaan? Straks word jij ziek!” Maar mijn man kon alles makkelijk relativeren. Gelukkig maar, want we hebben geen spijt. Het was heerlijk om weer eens in het buitenland te zijn!

Herken je de teleurstelling als je overtuigd was van je gelijk, maar uiteindelijk bleek dat je het toch niet bij het rechte eind had?

Het is in onze maatschappij zo belangrijk om gelijk te hebben en vaak proberen we, met al onze overtuigingskracht, de ander te overtuigen van ons gelijk. Degene met de meeste overtuigingskracht, dan wel door een vlotte babbel of door zijn of haar status, zal het wel bij het juiste eind hebben.

Wij zetten iemand met veel kennis op een voetstuk en maken zo onderscheid tussen geleerde mensen en minder slimme mensen. Misschien noemen we geleerde mensen zelfs wijze mensen. Maar hoe belangrijk is die kennis dan? En wanneer is er sprake van wijsheid?

Einstein deed de volgende uitspraak: “De intuïtieve geest is een heilig geschenk, de rationele geest een trouwe dienaar. We hebben een maatschappij gecreëerd waarin wij de dienaar vereren en het geschenk zijn vergeten.” Hiermee geeft hij antwoord op de gestelde vragen. Rationele kennis is vaak overgedragen, aangeleerd en gaat uit van een oorzaak met de daarbij behorende uitkomst. Dit laatste wordt ook wel Newtoniaans denken genoemd. Maar hoe vaak worden we in het dagelijks leven niet verrast omdat het gevolg van een actie anders uitpakt dan we, op grond van onze logica, hadden verwacht? Ook bij wetenschappelijk onderzoek blijkt een waarheid van voorheen bij hernieuwd onderzoek vaak totaal achterhaald te zijn.

Het rationele denken is vaak gekoppeld aan het ego, met name als we ons identificeren met de veronderstelde waarheid. Het streelt ons ego als wij bedenken dat wij deze waarheid “uitgevonden” hebben. We onderscheiden ons dan van de “gewone” mensen die deze kennis waarschijnlijk niet hebben en misschien wel helemaal niet begrijpen. We maken het ónze kennis, ónze waarheid. Zoals we in de geschiedenis van de mens regelmatig hebben gezien, is deze kennis van de waarheid veranderlijk.

Veel belangrijke uitvindingen zijn niet gedaan tijdens het denkwerk. Ze waren het gevolg van een “ingeving”. Toch eren we de uitvinder om zijn bedenksel. Zo’n ingeving komt als we stil worden, bijvoorbeeld net voor of na het slapen, of als het denken stagneert omdat we helemaal vast zitten.

Is deze ingeving wel van ons?

Naar mijn mening niet. Dit gebeurd in de “intuïtieve geest”, wat Einstein het heilige geschenk noemt. Bij de Nederlandse vertaling van dit citaat van Einstein, wordt soms zelfs gesproken van een “Godsgeschenk”. Het is ons dus gegeven, wat het woord ingeving volgens mij ook suggereert.

Ik wil ons mensen, inclusief mijzelf, dan ook graag uitnodigen om wat nederiger om te gaan met onze kennis. De ware Kennis wordt ons (in)gegeven, deze is niet van ons, of misschien beter gezegd, hij is van ons allen. Maar niet via al onze ego’s. Het is Universele Kennis, afkomstig uit de Bron, het Absolute, het Al, dus waarlijk een Godsgeschenk. Vaak weten we intuïtief dat dit klopt. Door gebruik te maken van onze intuïtieve geest.  Als we niet oppassen (niet bewust zijn), wordt deze intuïtieve geest overstemd door onze denkgeest (de rationele geest).

Natuurlijk kan de denkgeest het bij het juiste eind hebben, maar laten we onszelf trainen om stil te worden, zodat we de woorden van de dienaar op waarde kunnen schatten.

Met andere woorden, vraag jezelf met enige regelmaat af of onze waarheid wel dé waarheid is. Dit kun je alleen in stilte beoordelen. Dan kom je in contact met je intuïtieve geest, oftewel met de Bron. Dit gaat voorbij ons ego, dus deze waarheid is sowieso niet van ons individu. Alle reden dus voor enige nederigheid.

Door stil te worden komen we in contact met de enige echte waarheid, wat overigens niet wil zeggen dat we zicht krijgen op het ingewikkelde samenspel van oorzaak en gevolg. De kunst daarbij is om ook vrede te hebben met het feit dat wij niet alles kunnen begrijpen en verklaren.

Ik wens iedereen veel stilte en bezinning toe.

Hartelijke groet,

Jan Chin

Nog even en mijn man hoeft niet meer uit te leggen wat een ICD is. Steeds vaker zijn er bekende namen die een interne defibrillator krijgen. Na voetballer Daley Blind heeft nu ook de Deense voetballer Christian Eriksen een ICD.

Heel de wereld, of in ieder geval heel Europa, zag hoe hij tijdens de EK-wedstrijd tegen Finland in elkaar zakte. Hij kreeg een hartstilstand. Het stadion hield zijn adem in, net als de mensen thuis die de wedstrijd live volgden. Door snelle reanimatie werd het leven van Eriksen gered. Toen hij bij kennis was, verliet hij op een brancard het stadion.

“Wat doet zoiets nou met jou?”, vroeg ik later aan mijn man. “Ik heb er niet zoveel mee. Het is heftig, maar het raakt me niet. Een hartstilstand is anders dan wat ik heb gekregen. Dat is nog veel erger. En ik ken hem helemaal niet. Misschien was het ook anders geweest als ik live had zitten kijken.”

Een totaal andere reactie dan die van mij. Ik ging natuurlijk googelen. Zocht naar filmpjes en ik bleef maar kijken hoe het gebeurde. Voor mijn man hoefde dat niet zo. “Ik geloof het wel. Jij bent altijd zo nieuwsgierig.”

Na het incident steeg het aantal aanmeldingen voor een EHBO-cursus enorm. Ook zag het Rode Kruis dat de uitlegvideo’s over reanimeren op YouTube veel meer werden bekeken dan normaal.

Moet het behalen van een EHBO-diploma niet gewoon verplicht worden? Zodat iedereen kan reanimeren? Laat bijvoorbeeld bedrijven het voortouw nemen, dan heeft iedere werknemer een EHBO-diploma op zak. Mijn man is gered door de alertheid van zijn toenmalige collega’s. Hij wuifde zijn misselijkheid en pijn zelf weg. We hebben geen idee wat er was gebeurd als de ambulance niet was gekomen. We weten alleen dat hij op dat moment een hartaanval had.

Ook ik roep al jaren dat ik een cursus wil volgen, maar het is er nog steeds niet van gekomen. Stom eigenlijk. Is het juist voor een partner van een hartpatiënt niet handig om die kennis in huis te hebben? Ik denk het wel. Als je een aanvullende verzekering hebt, is er ook nog een kans dat het wordt vergoed. Weet je wat? Ik ga meteen googelen. En me inschrijven voor een cursus EHBO. Echt waar.

Cilla Schot

 

Hoera, de sportscholen zijn weer open! Hoewel ik in coronatijd heb getracht in beweging te blijven met wandelen, fietsen en skeeleren, heeft mijn lijf toch wat aan fitheid en spierkracht ingeboet. Twee á drie keer per week sportschool bleek aanzienlijk effectiever dan zo-nu-en-dan-wat-oefeningen-op-een-matje. Helaas heeft de sportschool in mijn straat de lockdowns niet overleefd, dus moesten mijn vriend en ik op zoek naar een nieuwe.

Een jongen van een jaar of 18 geeft ons een rondleiding door het gebouw. Ze draaien meestal rustige muziek, vertelt hij, en ze hebben zelfs een ruimte waar het helemaal stil is. “Er komen hier namelijk nog wel meer ouderen”. Oef. En als ik informeer naar de groepsles body attack, zegt hij: “Oh maar dat is wel héél intensief, hoor!”. Een illusie armer (vallen mijn steeds talrijker wordende grijze haren dan toch zó op?) staan we even later weer buiten. Dit wordt ‘m niet.

Ik merk dat ik het lastig vind om weer een maandelijkse financiële verplichting aan te gaan, met de kans dat er een vierde, vijfde of tiende golf komt en alles weer op slot gaat. Mocht dit gebeuren, dan hoop ik dat de sportscholen dit keer ontzien worden. Niet eens voor mezelf – ik prijs mezelf gelukkig dat ik gezond ben en ook gewoon iets fanatieker thuis met de gewichten aan de slag kan gaan. Maar ik hoor om me heen diverse verhalen van mensen die op allerlei manieren afhankelijk waren van de sportschool.

Zoals de vriendin met een zenuwaandoening, die een duidelijke terugval van haar klachten ervoer doordat ze haar vaste fitnessapparaten miste. Sporten bij de fysiotherapeut kon nog wel, maar dan op eigen kosten… Of wat te denken van de mensen die net zo lekker bezig waren om hun leefstijl te verbeteren en die de kilo’s er weer aan zagen vliegen in coronatijd?

En last but not least de eenzame ouderen en andere mensen voor wie de sportschool een plek voor sociale contacten is. Wat er ook in de toekomst met corona gebeurt: ik hoop dat het nooit meer zo ver komt dat er keuzes worden gemaakt om snoepwinkels en slijterijen open te houden en sportscholen gesloten. Nog liever zou ik zien dat sportabonnementen vergoed worden vanuit het basispakket. Moet je kijken hoe snel onze collectieve weerstand omhoog zou schieten!

Marion van Es

Merkt u het ook aan uzelf en aan anderen, dat er steeds meer positiviteit heerst? Natuurlijk heeft dit deels te maken met het zomerse sfeertje. Maar het komt vast ook doordat we steeds meer teruggaan naar het ‘normale’ leven. Na bijna 1,5 jaar met restricties te leven, kunnen en mogen we eindelijk steeds meer. Superfijn! Iedereen heeft op zijn of haar eigen manier geleden onder het coronavirus. Sommigen hebben dierbaren verloren hierdoor, anderen hadden vooral moeite met het wennen aan het ‘nieuwe normaal’. Maar: na regen komt zonneschijn!

----

Deze keer wil ik graag dieper ingaan op eenheid. En niet zo zeer het één zijn met alles wat is, maar de eenheid in onszelf. Zolang de eenheid in mijzelf niet bereikt is, kan ik wel spreken over “ één zijn met al wat is”, maar dan is er geen eenheid, want er is een ik die eenheid met al wat is wil bereiken. Dan is er dus sprake van dualiteit. Daarbij komt nog, dat onze ik meerdere rollen speelt en daarin ook gelooft. Welke ik ben je dan?

Ik heb al eens geschreven over het misverstand om te streven naar eenheid van lichaam en geest, terwijl die al één zijn. Om het nog leuker te maken, haal ik er ook nog de ziel bij.

----

‘Onze jeugd heeft tegenwoordig een sterke hang naar luxe, heeft slechte manieren, minachting voor het gezag en geen eerbied voor ouderen’. Wie bij deze uitspraak denkt: ha, dit gaat over die verwende millennials, of generatie Z! Nee, deze quote kwam uit de mond van filosoof Socrates en is al zo’n 2500 jaar oud. Klagen over ‘de jeugd van tegenwoordig’ is dus van alle tijden. Ook nu wordt er weer volop geoordeeld over jongeren. Wederom zouden zij alleen maar met zichzelf bezig zijn en lak hebben aan de (corona)regels. Het eerste argument is ongetwijfeld waar, maar geldt ook voor de meeste ‘volwassenen van tegenwoordig’. Daarnaast – en nu werp ik vast een knuppel in een hoenderhok – heb ik mijn oprechte twijfels bij wat egoïstischer is: je niet aan coronamaatregelen houden en daarmee misschien anderen in gevaar brengen, of eisen dat een grote groep zich opoffert om een kleine groep te beschermen.

----

Hoe gaat het met de gezondheid van Lenn? Een appje. Met dé beleefdheidsvraag. Wat moet ik daar nou mee? Het is aardig bedoeld, maar ik weet al dat de kans dat ik een reactie krijg op mijn verhaal, nihil is.

Wat zal ik antwoorden? Meestal is dat afhankelijk van mijn bui. De makkelijke weg is de versie die de mensen het liefst horen. Het gaat goed. Hij is stabiel. Door fietsen, wandelen en zwemmen blijft zijn conditie goed. We ondernemen veel en hebben vaak leuke uitjes in het vooruitzicht. We genieten van ons gezin. Hij heeft het naar z’n zin op z’n werk. Hij doet veel. En doet vooral z’n best om mij bij te houden. Kortom, alsof er niets aan de hand is.

----

Daar zitten we weer. In een nieuwe lockdown. Net als in het voorjaar proberen we er het beste van te maken. Met veel Netflix, soms een avondje uit eten thuis en veel wandelingen.

Als we met vrienden afspreken, dan doen we dat meestal buiten. Wandelen op afstand is iets wat iedereen nu lijkt te doen. En als je mij vier maanden geleden had verteld dat ik elke dag een korte wandeling zou maken, dan had ik je uitgelachen. Ik had altijd een hekel aan wandelen zonder doel. Ik wilde wel graag meer bewegen door elke dag een ommetje te maken, maar ik deed het nooit. Inmiddels voel ik me schuldig als ik niet buiten ben geweest.

Onlangs waren we met een ander gezin naar een bos. Een bos met hier en daar heuvels. Tussendoor stopten we weleens, maar dat was vooral vanwege een losgeraakte veter van een peuter, een drinkpauze of even overleggen over de richting. Geen rustmomenten op banken of na een heuvel, zoals we normaal doen. Ik let dan altijd op hoe het met mijn man gaat. Dit keer was ik niet met hem bezig, maar hield ik vooral onze zoon in de gaten die zich op zijn loopfiets als een snelheidsmaniak ontpopte.

M’n man wandelde vrolijk mee, maar daarna was hij uitgeput. Vanaf het moment dat we in de auto stapten, was het mis. Hij kwam tot rust en de moeheid sloeg toe. Ongemerkt hadden we 2 uur rondgelopen! Heel de avond lag hij voor pampus op de bank. Zoveel als hij in de middag leek aan te kunnen, zo weinig gebeurde er daarna. Ook de volgende dag was hij niet vooruit te branden.

En dat allemaal door een gezellige wandeling. Een groot contrast met zijn wandelavonturen voor zijn hartaanval. Op zijn bergschoenen zit inmiddels een laag stof, want wandelen door de bergen in Zwitserland zit er niet meer in. Eigenlijk kan tegenwoordig een uurtje maar net. Niet in een hoog tempo. Dat bleek laatst maar weer tijdens een ommetje. Meestal hou ik rekening met hem, maar dit keer was ik met mezelf bezig. Hij trok aan de bel. Ik liep te hard. Natuurlijk deed ik gelijk een stap terug, maar vanbinnen wilde ik juist vooruit.

Cilla Schot