Honderdplussers op Sardinië

Geschreven door

 

De inwoners in het noorden van Sardinië lopen tot wel 15 kilometer per dag, eten gezond en hebben een groot sociaal netwerk. Is dit waarom deze regio zoveel 100-plussers telt en relatief weinig hartpatiënten? We reizen af naar het mooie Italiaanse eiland, op zoek naar het geheim van deze eilandbewoners. Dit kunnen wij van ze leren.

In sommige delen van de wereld worden de mensen heel oud. Veel ouder dan elders. En ook nog eens met relatief weinig ouderdomskwalen. Deze ‘Blue Zones’ tellen de hoogste percentages honderdplussers ter wereld. Ook op het prachtige Italiaanse eiland Sardinië – om precies te zijn het noordelijke deel van de provincie Ogliastra – vind je zo’n Blue Zone.

We ontmoeten er wetenschapper Gianni Pes, die verbonden is aan de Universiteit van Sassari en onderzoek doet naar de leef- en eetgewoonten van de lokale bevolking. Pes ontdekte de Blue Zone zo’n twintig jaar geleden, toen hij als epidemioloog de sterfelijkheid op Sardinië bestudeerde. Hij zag dat er een veel groter deel van de bevolking aanzienlijk ouder werd dan elders op Sardinië. Deze mensen blijven tot op hoge leeftijd fit, en hart- en vaatziekten en diabetes komen relatief weinig voor.

Hij kon het eerst niet geloven, want het is een economisch achtergesteld gebied. Ook bijzonder is dat de mannen er gemiddeld net zo oud worden dan vrouwen. In de rest van de wereld worden vrouwen juist ouder. Wat precies het ‘geheim’ is van deze honderdplussers, zijn Gianni Pes en zijn onderzoeksteam nog volop aan het onderzoeken. Maar van een aantal factoren is al wel duidelijk dat ze een belangrijke rol spelen. En daar kunnen wij Nederlanders ons voordeel mee doen.

Veel bewegen

Fysieke activiteit is een van de belangrijkste factoren. ‘In dit deel van Sardinië wonen van oudsher veel schaapsherders. We hebben met activity trackers gemeten dat ze tot wel 15 kilometer per dag lopen, in gebieden met relatief grote hoogteverschillen.’ Die grote cardiovasculaire inspanning is goed voor je hart. ‘Maar’, reageert hij nuchter, ‘we kunnen natuurlijk niet allemaal gaan leven als Sardijnse schaapherders. Wel kun je veel doen om in de buurt te komen. Ik sta zelf elke dag vroeg op om zeven kilometer te snelwandelen, voor ik ga werken.’

Een gezond gewicht

Een gezond gewicht biedt geen garantie op een lang gezond leven. Maar er zijn – dat wijzen ook andere Blue Zones uit – vrijwel geen honderdplussers met zwaar overgewicht. Gianni Pes let zelf ook op de kilo’s. ‘Ik ben bijvoorbeeld radicaal gestopt met het drinken van suikerrijke frisdranken en meer gaan bewegen.’

Een rijk sociaal leven

De bewoners van de Blue Zone in Sardinië hebben ook een sterk sociaal netwerk. ‘Ouderen zijn hier niet eenzaam’, vertelt Pes. ‘Er zijn hier vrijwel geen bejaardenhuizen. Er leven soms vijf generaties in één huis.’

Een gezond, mediterraan eetpatroon

Regelmatig verschijnen er studies die aantonen dat een Mediterraan eetpatroon een beschermend effect heeft bij het voorkomen van hart- en vaatziekten. Dat speelt ook zeker een rol in de Sardijnse Blue Zone. Wat opvalt is dat de bewoners veel gefermenteerde voedingsmiddelen eten, zoals een bepaald type zuurdesembrood. Gefermenteerde producten, zoals yoghurt en zuurkool, bevatten ‘goede’ melkzuurbacteriën die bijdragen aan een evenwichtige samenstelling van de bacteriën in je darmen. Ook ‘prebiotische’ groentes, zoals chicorei, artisjok, ui, knoflook en asperges, staan er veelvuldig op het menu. Die zijn eveneens goed voor de darmgezondheid.

Daarnaast eten de Sardijnen veel geitenmelkproducten. Die bevatten boterzuur: een belangrijke energieleverancier van de cellen in de wand van de dikke darm. En ze zweren bij hun dagelijkse glaasje Cannonau. Deze rode wijn heeft een hoog gehalte aan antioxidanten, al vinden we voor het gezondheidseffect daarvan geen echt wetenschappelijk bewijs.

Goede genen

Ook genen spelen een belangrijke rol bij de hoge levensverwachting. De Blue Zone in Sardinië is vroeger getroffen door malaria. Een theorie is dat overlevers van malaria beter ontstekingen kunnen onderdrukken. Dat zou helpen bij het verminderen van plaques (aderverkalking) in de bloedvaten. Hierdoor zijn de bewoners van dit gebied beter beschermd tegen hart- en vaatziekten, al is het effect hiervan lang niet zo groot als de hierboven genoemde factoren, aldus Pes.

Een doel in je leven

‘Zorg ervoor dat je altijd een doel houdt in je leven, ook als je ouder bent’, adviseert Gianni Pes. ‘Blijf nieuwsgierig, leef con passione en train zowel je lijf als je hersenen.’

Heeft de Italiaanse onderzoeker nog meer tips? Pes leunt achterover en denkt diep na. Dan, lachend: ‘Zorg ervoor dat je je humor behoudt. Lachen is gezond.’ Hij heft zijn glas en proost: ‘Akentannos!’ Een Sardijnse wens, legt hij uit. ‘Dat je maar ouder dan 100 mag worden.’

Meer lezen over de Blue Zones?

‘De Blue Zones methode’, van de Amerikaanse auteur Dan Buettner, beschrijft hoe je kunt eten en leven volgens de oudste mensen ter wereld.

Prijs: € 20,-

voor meer artikelen klik hier

Goede (hart)voornemens

Geschreven door

Met het einde van het jaar in zicht en het nieuwe jaar voor de deur, is het tijd voor de welbekende goede (hart)voornemens. Wil jij in het nieuwe jaar jezelf ontwikkelen én tegelijkertijd anderen helpen? Young & Yearning helpt jou vooruit op weg naar een verbeterde versie van jezelf, voor jezelf. Wij presenteren vier doelen, de vijfde mag jijzelf invullen…

  1. Stoppen met roken

First things first: rook jij nog? Stoppen! Wij hoeven jou niet te vertellen wat roken met lichaam en geest doet en hoe slecht het is, met name voor hart- en vaatpatiënten. Maar lukt het jou ondanks alle alarmbellen niet om te stoppen met roken en ben jij nog op zoek naar het laatste duwtje in de rug? Hier komt het… met roken schaad je niet alleen jezelf, maar ook andere mensen.

Waarschijnlijk ben jij al bekend met de gevaren van meeroken, want let’s face it: meeroken is zwaar funest. Dus waarom kies jij er alsnog voor om ongevraagd anderen aan de gevolgen van jouw slechte gewoonte bloot te stellen? Wist jij dat samenwonen met een roker in huis de kans op hart- en vaatzieken, zoals een hartaanval en beroerte, vergroot? Tevens vergroot het de kans op longkanker. En wist jij dat kinderen, zij zijn nog in ontwikkeling, zelfs nog kwetsbaarder zijn voor meeroken?

  1. Leer reanimeren!

Aangezien wij gefocust zijn op jezelf ontwikkelen én tegelijkertijd anderen helpen: leer reanimeren! Als hartpatiënt(e) weet jij als geen ander hoe kostbaar het leven is. Maar ben je in staat in geval van nood eerste hulp te verlenen én wanneer een levensbedreigende situatie zich voordoet het verschil tussen leven en dood te betekenen door middel van reanimeren? Leren reanimeren is van levensbelang, want de overlevingskans na een hartinfarct (of hartstilstand) is groter, wanneer binnen zes minuten wordt gestart met reanimeren.

Een reanimatie bestaat uit het geven van hartmassage in combinatie met beademing en zorgt voor een kunstmatige overname van de gestokte ademhaling en bloedsomloop. Een ‘gratis-en-voor-niets’ bijkomstigheid van dit goede voornemen is het bijkomende domino-effect: volg een reanimatiecursus met een vriend, vriendin of een ander wie jou aan het hart gaat en zeg het voort, geef het door. Dankzij het domino-effect wordt jouw goede voornemen het hele jaar voortgezet.

  1. Minder met alcohol

Over het domino-effect gesproken: wanneer jij mindert met alcohol, volgen anderen. Althans, die kans is aanwezig. Maar hoezo eigenlijk minderen? Omdat jongeren en alcohol een verhaal op zichzelf zijn. De nevenfactoren van alcohol op het hart en vaatstelsel zijn algemeen bekend en de kans op verslaving is dermate aanwezig, dat onderzoeken die mogelijke positieve uitwerkingen toelichten, in het niet vallen. Of zoals professor Dr. J. Casas in het ‘British Medical Journal’ zei: ‘De kans op hartziekten verminderen? Bezoek de groenteman en niet de slijter.’ Het algemene advies van de Gezondheidsraad luidt dan ook: ‘Drink jij niet? Houden zo! Drink jij wel? Drink maximaal één glas per dag.’

Aangezien de hersenen zich tot ten minste het 25e levensjaar ontwikkelen, brengt alcoholinname voor jongeren acute gezondheidsrisico’s met zich mee. Een verstoorde hersenontwikkeling, maar ook verminderde leer-, studie- en werkprestaties en een verhoogd risico op verslavingsproblemen op latere leeftijd. Daarnaast werkt het geheugen slechter en neemt naast controlevermindering, tevens het reactievermogen af. En ben jij ermee bekend dat jongeren in mindere mate last hebben van het slaapopwekkende effect van alcohol? Hierdoor is de remming kleiner en kun je langer doordrinken. Maar een weekend doordrinken is allesbehalve risicoloos en een ware aanslag op jouw gezondheid: het lichaam heeft twee dagen nodig om te herstellen. Alsnog een borrel op z’n tijd? Drink met mate. Jouw hart is je dankbaar!

  1. Beweeg eens meer

Hart- en vaatpatiënten zijn gebaat bij bewegen. Onder andere de doorbloeding van het hart en bloedvaten wordt bevorderd en het vernauwingsproces in de kransslagaders wordt afgeremd. Maar wij gaan niet roepen: ‘Je moet en zult sporten!’ Immers, de keus is en blijft aan jou. Maar loop jij altijd na verloop van tijd tegen een betonnen blok aan als het op sporten aankomt? Wees minder streng voor jezelf en leg de lat lager. Je hoeft niet per se direct te beginnen met een intensief trainingsprogramma om lichaam en geest te verblijden (inderdaad, een van de positieve uitwerkingen van sporten) maar ga eens bewegen.

Ik hoor je denken: ‘Bewegen, maar dat doe ik toch al?’ Wel, het zal je verbazen hoe weinig wij daadwerkelijk op een dag bewegen en hoe makkelijk het erbij inschiet. Dus maak bewust een wandeling na het avondeten in plaats van onderuit op de bank te gaan liggen en pak waar mogelijk de fiets in plaats van de auto of het Openbaar Vervoer. Afhankelijk van de auto of bijvoorbeeld de bus, tram of trein? Daag jezelf uit en parkeer de auto verder of stap een halte later op of eerder uit, en je zult zien wanneer je dagelijks een bewuste keuze maakt om te bewegen, het al gauw zijn uitwerking heeft op wekelijkse, maandelijkse en  jaarlijkse basis. En zie daar, plotseling ren je wel een blokje om! And guess what? Je vindt het nog leuk ook!

5…

(hart)voornemens

voor meer artikelen klik hier

Adrenalineboost, of toch niet?

Geschreven door

Ben jij een ‘daredevil’, altijd op zoek naar een adrenalineboost en mag het wat jou betreft uitdagender? Want jij wilt al hangend aan een parachute de heuvel afrennen, schommelen boven een ravijn en de diepte induiken. Maar ook ondersteboven hangen in een achtbaan? En houd jij daarnaast van explosieve sporten? Maar wat mag wel, en vooral wat niet, als hartpatiënt(e)? Young & Yearning zocht het uit zodat jij met een gerust hart aan jouw adrenalinekick komt.

Sportaddict

Hartpatiënt(e) en sporten: het blijft een dingetje, maar het hoeft niet! Stelregel? Sporten mag, maar binnen jouw mogelijkheden. Oftewel: het sporten moet aangepast zijn aan de belastbaarheid en inspanningsvermogen van jouw hart. In de praktijk betekent het over het algemeen dat hartpatiënten kunnen sporten, maar dat hoge piekbelastingen van het hart moeten worden vermeden.

Explosieve sporten waarbij sprinten de hoofdzaak is, zijn af te raden, maar ook bijvoorbeeld squashen. Immers, het zijn mogelijke triggers waardoor jouw hart op hol kan slaan.  Maar ook sporten waarbij de nadruk ligt op fysieke belasting en sporten die daardoor druk op en rondom het hart uitoefenen, zijn onverstandig. Gewichtheffen is een voorbeeld. Heb jij een pacemaker of ICD? Wees dan extra voorzichtig met fysieke belasting in verband met de mogelijkheid van een draadbreuk.

Maar waar gaat de voorkeur naar uit? Denk aan sporten waarbij een lichte en gelijkmatige belasting plaatsvindt en aan sporten die langdurig uit te oefenen zijn. Saai? Welnee! Juist hierdoor train jij jouw uithoudingsvermogen en wordt jouw lichaam sterker. Wandelen is een optie, fietsen eveneens en als jij op zoek bent naar meer uitdaging: ga zwemmen! Maar laat duiken achterwege.

Helaas! Duiken slaan wij over. Hart- en vaatziekten zijn over het algemeen een no-go wanneer het op duiken aankomt. Het cardiovasculair systeem moet goed functioneren. De uitzondering daarop? Een screening en een goedkeuring van de cardioloog. Bij duiken is het van levensbelang om als duiker zware spieractiviteit op diepte te kunnen verrichten en bovendien te kunnen volhouden. Een verhoogd risico om het bewustzijn te verliezen of verminderende inspanningsmogelijkheden te hebben als hartpatiënt(e), werken daaraan niet mee.

Slik jij ook medicijnen? Bespreek met jouw cardioloog of en in hoeverre jouw medicijnen van invloed zijn op inspanningen. Er zijn medicijnen waarbij de mogelijke bijwerkingen verergeren als jij je inspant, maar ook die jou juist beperken om inspanningen te leveren waardoor klachten kunnen ontstaan.

Attractionseeker

Vind jij sporten leuk, maar spaar jij liever jouw geringe energie voor het ‘echte’ werk en ben jij een echte attractionseeker? Paragliden, ziplinen en bungeejumpen zijn ware attracties, vooral in het buitenland te midden van oneindige vergezichten en kleurrijke regenwouden. Bordjes bij attracties waarbij gewezen wordt op de risico’s voor hartpatiënten zijn een veel voorkomende verschijning. Maar vallen deze activiteiten onder het welbekende ‘vragen om problemen’ en is er per se direct gevaar voor hartpatiënten?

Attractieparken en exploitanten van attracties, waarschuwen uit voorzorg wanneer er twijfel is aan de fysieke gesteldheid met betrekking tot medische aandoeningen, om zichzelf in te dekken voor mogelijke gezondheidsrisico’s. Let wel: de waarschuwing is niet voor niets uitgegeven, dus check de achterliggende reden voor de waarschuwing van tevoren.

Tevens vormen sommige attracties een extra gevaar voor pacemaker- en ICD-dragers: door schokken is de fysieke belasting zodanig dat hierbij, net zoals bij contactsporten, extra voorzichtigheid is geboden. Daarnaast zijn de geteste attracties met betrekking tot pacemaker en ICD-dragers, alleen op technische verstoringen getest. Ook al is hiervan de uitslag negatief, als hartpatiënt(e) kan jij alsnog klachten ondervinden vanwege een andere oorzaak. Overleg altijd eerst met jouw cardioloog!

Maar ongeacht de waarschuwingen ben jij hierin, net zoals bij het sporten, vrij om te doen en laten wat jij wilt. Het feit dat jij eindverantwoordelijk bent om jouw eigen grenzen aan te geven, houdt niet in dat jij jezelf aan onnodige risico’s moet blootstellen. Weet jij dat mede door jouw hartaandoening, jouw adrenaline overmatig stijgt én een negatieve uitwerking heeft op jouw hart? Watch your step en doe niets wat jouw hart en lichaam niet toelaten.

Wat is adrenaline?

Adrenaline is een hormoon welke wordt aangemaakt in het lichaam en vrijkomt bij afwijkende situaties waarbij jij stress ervaart, ook wel bekend als ’vecht- en vluchtreacties’. Nuttig? Jazeker! Hierdoor verhoogt jouw weerstand en de kans tot overleven. Spanning doet het adrenalineniveau in het lichaam stijgen en versnelt allerlei processen in het lichaam zoals de hartslag en de bloeddruk. Uiteindelijk uit adrenaline zich onder andere in een versnelde hartslag en ademhaling, maar ook in het hebben van zweethanden en vergrote pupillen.

voor meer artikelen klik hier

‘Opgeven is geen optie’

Geschreven door

Stel: u staat op het punt een contract te ondertekenen bij een nieuwe werkgever en u gaat ‘out’. De boosdoener? Uw hart. Een onalledaags scenario dat bij de 39-jarige Niek Oostendorp vers in zijn geheugen staat gegrift.

De herfst is in volle gang wanneer Niek klaar is voor een volgende stap in zijn carrière. Een nieuwe kans doet zich voor en hij ziet zijn toekomst zonnig in. Wanneer hij op de bewuste dag bij zijn toekomstige werkgever aan tafel zit om het contract door te nemen en te ondertekenen, voelt hij zich plotseling niet lekker: ‘Ik ging ineens out.’ Nieks schijnbare zonnige herfst, doet onverwachts grauw aan. Maar hij zet alles op alles om het grijze wolkenveld snel te verdrijven.

Medische molen

Niek mag zich gelukkig prijzen dat het bedrijf in kwestie niet afwacht en direct de hulpdiensten inschakelt. Wanneer hij met de ambulance in het ziekenhuis aankomt, blijkt dat hij van geluk mag spreken. Een zogeheten ‘Aortadissectie, type A’, oftewel een scheur in de binnenwand van de aorta, wordt geconstateerd. Een aandoening waarbij de sterftekans groot is, tenzij direct wordt ingegrepen door middel van een spoedoperatie waarbij onder andere de gescheurde aorta (gedeeltelijk) wordt vervangen. Zonder ingrijpen is de kans groot dat het bloedvat volledig scheurt met een fatale bloeding tot gevolg.

Een tienurige operatie volgt. De operatie verloopt weliswaar succesvol, maar Niek -nog steeds buiten bewustzijn-, is zich van geen kwaad bewust. Het is wachten totdat hij ontwaakt. Na een paar dagen komt hij weer bij kennis: ‘Ik heb niets meegekregen van de gebeurtenissen en toen ontwaakte ik in een ziekenhuis. Ik was helemaal in shock. Ik wist niet wat er was voorgevallen en had allerlei vragen zoals: ‘‘Hoe ben ik hier terecht gekomen?” en “Waarom?”.’

Eenmaal bijgepraat en enigszins bijgekomen van de schrik, volgt een lange weg van acceptatie: ‘Mijn revalidatie is nog steeds in volle gang, maar in de tussentijd wil ik niet stilzitten. De lichamelijke impact is groot, maar de geestelijke impact is eveneens groot, al dan niet groter. Het is kortweg heftig. Maar ik probeer het te accepteren en leer ondertussen zo goed en kwaad als het gaat, met mijn hartaandoening te leven.’

Limburgs Mooiste

En leven doet Niek. Onder andere door zijn ervaringen, besluit de gezinsman gezonder te gaan leven. Tijdens zijn revalidatie pakt hij het sporten op. Voetballen en mountainbiken doet hij graag en een balletje trappen of een rondje fietsen gaat hij niet uit de weg: ‘Tijdens het sporten draag ik een hartslagmeter. Bepaalde inspanningen vallen me zwaar en zodra ik over mijn grens heen ga, moet ik daarvan bijkomen.’

Maar het feit dat hij sporten moet bekopen met dagenlang herstel, weerhoudt hem er niet van om zich in te zetten voor het goede doel: ‘Ik zie graag meer erkenning en begrip voor de jongere hartpatiënten. Om hartpatiënten in het algemeen, maar met name de jongere hartpatiënten, onder de aandacht te brengen, heb ik besloten om hetgeen wat ik graag doe, mountainbiken, in te zetten voor Hartpatiënten Nederland. In mei heb ik op mijn mountainbike meegedaan met het fietsevenement Limburgs Mooiste. Ik moest 75 kilometer afleggen en iedereen die wilde, kon mij sponsoren. En daarmee namens mij, Hartpatiënten Nederland, een hart onder de riem te steken.’

Door zijn deelname gaf Niek een gezicht aan Hartpatiënten Nederland en ging hij de strijd aan met zichzelf: ‘Hartpatiënten Nederland zet zich belangeloos in voor alle hartpatiënten. Zij behartigen de belangen van hartpatiënten op een onafhankelijke en objectieve manier en verdienen elke donatie. Inmiddels ben ik ook een hartpatiënt. Persoonlijk was het een manier om weer vertrouwen in mijn lichaam en geest te krijgen, vooral tijdens mijn revalidatieproces. Mijn vriendin wees mij erop, dat met alles wat ik heb meegemaakt, het heel bijzonder is om Limburgs Mooiste te kunnen mountainbiken. Voor mij is zij een grote steun in dit gehele proces.’

Nieuw doel

Na zijn succesvolle deelname, is Niek aan het bijkomen van alle indrukken en is zijn volgende doel persoonlijk: ‘Ondanks mijn last-minute actie, ben ik te spreken over de donaties die ik binnen één week heb weten op te halen. Ik ben nu aan het bijkomen en weer aan het opknappen. In de tussentijd ga ik door met mijn revalidatie en blijf ik vechten, genieten van en met mijn gezin geeft mij kracht. Mijn uiteindelijke doel is om zowel lichamelijk als geestelijk te herstellen en met volle moed het leven tegemoet te treden. Én als de tijd rijp is, hoop ik mijn energie in een leuke, nieuwe baan te steken.’

Voor meer artikelen klik hier

Mijn mooiste reis

Geschreven door

In deze rubriek vertellen mensen over de mooiste reis van hun leven. Dit keer het verhaal van Maurice Wiegman (51) auteur van het boek Leven is een keuze!. Door een spierziekte is hij sinds 2004 verlamd vanaf zijn onderrug. Tijdens een zomer in Wales in 2016, kreeg hij voor het eerst weer het vakantiegevoel van vroeger terug.
‘Eindelijk kon ik weer wandelen met mijn vrouw’

‘Mijn rolstoel is voor mij geen handicap. Toen ik hoorde dat ik nooit meer zou kunnen lopen, heb ik een half jaar depressief op een matras in de woonkamer gelegen. Daarna heb ik de keuze gemaakt om te leven. Sindsdien heb ik een succesvol eigen bedrijf opgezet als mental coach en doe ik aan marathons en triatlons in mijn handbike. Ook heb ik er hard aan gewerkt om weer de vader en echtgenoot te zijn die ik was voor ik ziek werd. Ik wil voor mijn gezin kunnen zorgen, niet andersom. En dat blijkt ook in een rolstoel prima te kunnen. Eigenlijk kan ik nog steeds alles, behalve lopen.

Desondanks is het soms vervelend als je op dingen stuit die wél definitief anders zijn geworden, zoals vakantie vieren. Bij ons thuis zijn we allemaal gek op de bergen, vroeger gingen we graag met het hele gezin naar Oostenrijk of Schotland en maakten we prachtige wandelingen. Ook hielden we van kamperen. Tegenwoordig moeten we op zoek naar een aangepast appartement. Vaak gaan we naar Italië en neem ik mijn handbike mee. Daarmee kan ik me over de heuvels en stenen paadjes namelijk makkelijker verplaatsen dan in mijn rolstoel.

De vakantie die me het meest dierbaar is, was de reis naar Wales in 2016. Mijn vrouw Hanneke en ik houden van Engeland: de ruigheid van de natuur, de oude huisjes, de geschiedenis en de vriendelijkheid van de mensen… Engelsen gaan heel anders om met mensen in een rolstoel dan Nederlanders doen. Daar vragen ze je bijvoorbeeld of ze je even een duwtje moeten geven als je een heuveltje op moet, dat maak ik in Nederland zelden mee. Ook kon ik zonder moeite elke pub inrollen, overal is rekening gehouden met mindervaliden. In Nederland moet ik vooraf altijd googelen of ik wel naar het toilet kan.

Zeekajak

Voor de vakantie hadden we een huisje gehuurd aan de rand van het bos, vlakbij zee. Het appartement was van binnen volledig aangepast, maar buiten waren er wel drempels, lazen we op de site. ‘Geen probleem’, zei de eigenaar toen we daarnaar informeerden. ‘Dat komt helemaal goed’. Eenmaal daar bleek dat hij een complete houten veranda om het huisje heen had gebouwd. Fantastisch was dat! Het huisje was omringd door groene hagen, waar af en toe een nieuwsgierige koe zijn kop doorheen stak. En als ik ’s ochtends in het gras zat te mediteren, kwamen de eekhoorns gewoon naast me zitten.

Ook op andere plekken merkte ik dat de mensen heel relaxed omgingen met mijn handicap. Toen we een boottocht met een zeekajak hadden geboekt, tilden twee sterke mannen me moeiteloos aan boord. Eenmaal op het water ging de gashendel open en flitsten we over de golven. Ik voelde het in mijn hele lijf! We voeren door diepe grotten, zagen dolfijnen uit het water opspringen en genoten van de woeste kliffen langs de kust. Maar ik herinner me vooral het gevoel van vrijheid. De snelheid waarmee we bewogen, paste veel beter bij me dan het langzame van mijn rolstoel op het land.

Rolstoel in de bergen

Maar de allermooiste herinnering was de verrassing die Hanneke voor me had geregeld. Ze had vanuit Nederland in het geheim uitgezocht dat het mogelijk was om samen de bergen in te gaan, iets waarvan ik nooit had gedacht dat dat nog mogelijk was. Ik werd in een speciaal elektrisch karretje gezet met terreinbanden en een stalen kooi. Daarmee kon ik gewoon over smalle grindpaadjes, gras en keien manoeuvreren. ‘Wil je hoog- of laaggebergte?’, vroeg de gids. ‘Hoog, natuurlijk!’, zei ik stoer. Maar daar kreeg ik al snel spijt van. Want precies terwijl ik op een steil stuk stond, sloeg mijn motor af en voelde ik mezelf bijna wegglippen. We besloten naar de lage bergen te gaan, wat al spannend genoeg was. Het uitzicht was prachtig: groene heuvels, ruige rotspunten, wilde schapen… wat een vrijheid!

Pas toen we even later bij een restaurantje zaten te lunchen, besefte ik hoe zeer ik dit had gemist. Al in geen jaren hadden Hanneke en ik samen door de bergen gewandeld, en nu konden we dit soort momenten toch weer samen delen. De tranen rolden over mijn wangen. Er was zoveel veranderd, en tegelijkertijd ook helemaal niets.

Sindsdien hebben we nog verschillende mooie, actieve vakanties gehad samen. Keer op keer merk ik dat er nog zoveel mogelijk is als je in een rolstoel zit, zolang je maar doorzet. Ook ik heb er weleens de balen van als ik in Frankrijk of Italië met mijn wielen in een kuil blijf steken, of als ik helemaal uitgeput ben na een klein stukje rollen naar de bakker. Maar als ik dan om me heen kijk en het prachtige uitzicht zie, ben ik heel dankbaar dat ik daar nog steeds van kan genieten.’

Voor meer artikelen klik hier

Taoïstische Tai Chi

Geschreven door

Een bewegingsvorm, maar niet zomaar één: Taoïstische Tai Chi. Het schijnt wonderen te doen voor zowel het lichamelijke als mentale welzijn. Het doel? Lichaam en geest terugbrengen naar de oorspronkelijke staat, want volgens de leer zijn zij met elkaar verbonden. En vanwege de rustige en vloeiende bewegingen, kan iedereen het beoefenen: zelfs hartpatiënten.

Taoïstische Tai Chi is een variant op de eeuwenoude Chinese zelfverdedigingskunst dan wel bewegingsvorm, Tai Chi, ontwikkeld door een Taoïstische monnik in China. Op het klassieke Tai Chi bestaan diverse variaties. Maar ondanks de verschillen, hebben zij allen een gemeenschappelijke factor: het verbeteren van de algehele gesteldheid.

108

De hedendaagse Taoïstische Tai Chi, ook bekend als bewegingsmeditatie of interne bewegingskunst, is gestript van vecht- en verdedigingselementen en levert volgens de beoefenaars een waslijst aan gezondheidsvoordelen op. Fysiek traint u het hele lichaam en zorgt het voor balans, flexibiliteit en mobiliteit. Hierdoor bent u stabieler en krijgt u een betere houding. Mentaal werkt het stressverminderend en is het stemmingsverbeterend: het hart wordt ‘getemd’ en rust wordt ontwikkeld.

Taoïstische Tai Chi bestaat in een notendop uit een set van 108 bewegingen. Kenmerkend hieraan zijn de rustige strek- en draaibewegingen waarbij de ledematen constant in beweging zijn en het draaien van het middel in combinatie met de ruggengraat. De verschillende houdingen gaan vloeiend in elkaar over. Alle 108 bewegingen hebben een naam. Deze namen, waarvan sommige zinnen zijn, doen haast poëtisch aan. Van ‘Witte ooievaar spreidt vleugels’, tot ‘Zijdelings vliegen’ en ‘Stap vooruit naar de zeven sterren’.

Volgens de Taoïstische Tai Chi werken de bewegingen bevorderend voor pezen, spieren en gewrichten, maar ook voor de organen en het bindweefsel. Door de bewegingen worden ze gestimuleerd, getraind en gemasseerd. Maar met Taoïstische Tai Chi traint u niet alleen uw lichaam. De mentale training bestaat uit het oefenen van en met eigenschappen als geduld, opmerkzaamheid en hulpvaardigheid. Een van de kernwaarden van Taoïstische Tai Chi, is dan ook ‘ogen zien, handen doen’.

Allemansvriend

Als beginner is het zaak om de set van 108 bewegingen te leren. Iedereen doet dit op zijn of haar eigen tempo, maar over het algemeen worden voor het doornemen van alle bewegingen enkele maanden uitgetrokken. Eenmaal onder de knie, behoort het volgen van verdiepende workshops tot de mogelijkheden. Hierbij wordt extra aandacht besteed aan het perfectioneren van de afzonderlijke resultaten.

Bij Taoïstische Tai Chi gaat het niet -zoals bij de meeste sporten het geval is- om prestatiedruk waarbij alles harder en sneller moet. Integendeel: de bewegingen staan centraal. Maar het uiteindelijke doel, het bevorderen van het algehele welzijn, wordt hierdoor eveneens bereikt. Daardoor is Tai Chi een allemansvriend en kan iedereen, ongeacht leeftijd en conditie, het beoefenen. Daarnaast kan Taoïstische Tai Chi een leven lang worden beoefenend, men is nooit uitgeleerd.

Al op leeftijd? Des te meer reden om aan het Taoïstische Tai Chi-en te gaan. Tijdens het ouder worden, krimpen we. Naar het schijnt wordt door Taoïstische Tai Chi dit proces afgezwakt, omdat door al het strekken, het kraakbeen tussen de wervels minder inzakt. Het maakt u daarnaast soepeler, doordat u, uw hele lichaam beweegt. En volgens sommige Chinezen schuilt daarin het geheim van een langer leven: het soepel houden van de onderrug.

Drie weetjes

  • Tai Chi is de verkorte naam van Tai Chi Chuan
  • Chi betekent vrij vertaald energie
  • Tai Chi bestaat uit verschillende stijlen welke op hun beurt weer zijn onderverdeeld in substijlen naar aanleiding van de leraren. Elke stijl kent eigen vormen die worden overdragen van leraar op leerling.

Geïnspireerd?

Tot de wereldwijde non-profitorganisatie ‘International Taoist Tai Chi Society’ behoort tevens de ‘Taoïstische Tai Chi Vereniging Nederland’. Op hun website (www.taoisttaichi.nl) staat een overzicht van het lesaanbod door Nederland. Zoek hier een introductieles uit en maak kennis met de Taoïstische Tai Chi. Volgens de vereniging hebben alle programma’s het ontwikkelen van hart, geest en lichaam tot doel. De oprichter van de organisatie is de wijlen Master Moy Lin Shin, een Taoïstische monnik die zelf met chronische gezondheidsproblemen kampte en hier vanuit begon te trainen. Hij wijdde zijn leven aan zijn organisatie. Naar zijn stijl onderwijst de vereniging in Nederland.

‘Met Tai Chi maak je jezelf helemaal los van de buitenwereld en concentreer je je alleen nog op jezelf. Het geeft een mens wat hij het meeste mist: tijd voor zichzelf.’ – Nathalie Dudognon, Tai Chi docente

Bron: Plus Online

‘Het ontwikkelen van hart, geest en lichaam.’ – Taoïstische Tai Chi Vereniging Nederland

Voor meer artikelen klik hier

Mijn mooiste reis

Geschreven door

In deze rubriek vertellen hartpatiënten over de mooiste reis van hun leven. Dit keer het verhaal van klimfanaat Roelof Ybema (65) uit het Friese dorpje Wommels. In 2007 deed hij met negen andere hartpatiënten mee aan de Nederlandse Hartexpeditie, waarbij hij de strijd aanging met de bijna 7000 meter hoge Aconcagua in Argentinië.

‘Op de top van de berg vond ik het geloof in mijn lichaam terug’

‘Als jongetje van 4 liep ik al met twee kleine wandelstokjes in de heuvels van Valkenburg. Ik denk dat de liefde daar begonnen is. Toen ik later verkering kreeg met Jitske, zijn we samen één keer op strandvakantie geweest. Niks voor ons, besloten we. Vanaf toen zijn we ieder jaar naar de Alpen gegaan, waardoor ook onze zoon en dochter met het bergvirus werden geïndoctrineerd. Voor ons bestaat er niets mooiers. Los van de immense schoonheid van het uitzicht dat je op duizenden meters hoogte ziet, zijn bergen ook immens sterk en machtig. Het is de berg die besluit of het je wel of niet gaat lukken hem te beklimmen.

Door het vele klimmen ben ik altijd sportief en fit geweest, maar rond het jaar 2000 kreeg ik opeens gezondheidsklachten. Mijn aorta bleek sterk vergroot en ik had een nieuwe hartklep nodig. Door alle commotie over mijn hart zagen de artsen een ontstoken alvleesklier over het hoofd. Het was kantje boord, de familie was al opgeroepen om afscheid te nemen. Gelukkig is het uiteindelijk toch goed afgelopen. Geen moment heb ik overwogen om te stoppen met klimmen. Al in het ziekenhuis besloten mijn zoon Rogier en ik dat mijn revalidatie zou eindigen op de top van de Kilimanjaro.

Zelfvertrouwen

In 2005 kwam ik die belofte na. Heel verantwoord was dat natuurlijk niet. De Kilimanjaro ligt midden in Afrika en we klommen zonder medische begeleiding. Toch maakte ik me geen zorgen, ik voelde gewoon dat ik het fysiek weer aankon. Toen we eenmaal op de top stonden, bleef er niets van die stoere vader en zoon over. We stonden met z’n tweeën te huilen, geëmotioneerd omdat ik het geloof in mijn lichaam weer teruggevonden had. Het gaf me zo veel zelfvertrouwen, dat ik vond dat andere hartpatiënten zo’n opsteker ook wel konden gebruiken. Artsen zijn vaak erg terughoudend en adviseren rustig aan te doen met sporten, maar niets doen is juist veel dodelijker. Natuurlijk zijn sommige mensen conditioneel echt te zwak voor zware inspanning, maar veel hartpatiënten zijn tot veel meer in staat dan ze zelf denken. Rogier besloot om daar zijn afstudeerproject van te maken op de Hanzehogeschool Groningen. Hij kreeg toestemming om een bergexpeditie te organiseren met tien hartpatiënten, die onder medische begeleiding de bijna 7000 meter hoge Aconcagua in de Andes zouden beklimmen. Deze berg, de hoogste buiten Azië, is berucht om de viento bianco: een ijzige, keiharde wind die de klim extra zwaar maakt. De reis was dus zeker niet zonder risico’s. Toch stroomden de aanmeldingen binnen. Uiteindelijk vertrokken we in 2007 met een medisch team en 9 sportieve mannen en vrouwen die een hartinfarct hadden overleefd. Ik was als nummer 10 de enige met een andere hartkwaal.

Trots

Iedereen was klaar voor de berg, maar helaas zaten de omstandigheden ons niet mee. Kort na het vertrek uit het basecamp, stak er een enorme storm op. Pas toen we na drie dagen weer uit onze tenten kropen, hoorden we dat één van onze groepsleden hartproblemen had gekregen en inmiddels in het ziekenhuis gedotterd was. Achteraf bleek het een verstopte stent te zijn geweest, iets wat ook thuis had kunnen gebeuren. Toch voelde het voor veel groepsleden niet goed meer. Drie mensen wilden doorgaan, de rest besloot te stoppen. Voor mij een flinke domper, maar al snel wist ik de knop om te zetten. Ik had al mijn energie nodig voor de klim, want ik voelde me steeds beroerder. Ik had geen last van mijn hart, maar door de ijle lucht kreeg mijn lichaam gewoon niet genoeg zuurstof om mijn spieren kracht te geven.

Op 500 meter voor de top besloot ik terug te gaan. In dit tempo was het immers onmogelijk en onverantwoord om de top te halen. Ook de andere twee hartpatiënten en de medici keerden om, alleen Rogier en de expeditieleider gingen door. Een paar uur later kraakte de stem van mijn zoon door de walkietalkie: ‘No heit, we binne boppe’. Ik voelde me immens blij en trots: onze expeditie had de top bereikt! Natuurlijk hadden we daar het liefst met z’n tienen een rondedans willen doen, maar dat is nooit het doel van de expeditie geweest. We wilden de wereld bewijzen dat hartpatiënten nog steeds tot zeer grote fysieke inspanningen in staat zijn. En dat is gelukt. Alle tien hebben we daar in Argentinië op onze eigen top gestaan.

In de afgelopen jaren is mijn gezondheid helaas verder verslechterd. Ik heb onder meer een operatie aan mijn aorta ondergaan en een pacemaker gekregen. Dat bergen beklimmen er nu voorlopig niet meer inzit, is iets wat ik moet accepteren: een mentaal moeizaam proces. Maar misschien ben ik daardoor extra dankbaar voor de mooie reizen die ik wél heb gemaakt. Ondanks dat ik hartpatiënt ben, heb ik op twee van de hoogste bergen ter wereld gestaan! Dat pakt niemand me meer af. Rogier heeft een steentje van de Kilimanjaro op de Aconcagua achtergelaten, symbolisch voor wat wij daar hebben gepresteerd.’

Voor meer artikelen klik hier

De tien fijnste winterbadderplaatsen van Nederland

Geschreven door

Luxe badderen in de winter? Dat kan heel warm en aangenaam in de vele wellnessresorts, spa’s en badhuizen die Nederland rijk is. HartbrugReizen verzamelde de fijnste bubbel- en zweetadresjes. Vaak klein en minder bekend, maar stomend van historische verhalen of oriëntaalse tradities.

Fort Resort Beemster, Zuidoostbeemster

Achter de dikke muren van Fort Resort Beemster is het wel héél bijzonder ontspannen. Als onderdeel van de Stelling van Amsterdam staat het fort op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Vanuit de panoramasauna kijkt u uit over de Beemsterpolder die de soldaten hier vroeger verdedigden. Natuurlijk kunt u meer doen. Dompelen in kruidenbaden bijvoorbeeld of bubbelen in de whirlpool. Geniet u liever met uw badkleding aan, dan kiest u simpelweg een badkledingdag.

Info: www.fortresortbeemster.nl

Sauna-& Beautyresort Devarana, Den Bosch

Deverana is Sanskriet voor ‘hemelse tuin’ en zo oogt dit resort ook. Een modern interieur met een oosterse touch waarin warme bruine, groene en blauwe tinten overheersen. In speciale voetenspa’s masseren doktersvisjes al knabbelend uw tenen. Best spannend, net als het Ottomaanse badritueel Rasul waarbij u uzelf insmeert met lavamodder. Wees gerust, na stomen en scrubben bent u uiteindelijk een stuk schoner. Info: www.devarana.nl

Fontana Resort, Bad Nieuweschans

Het ‘schilfertjesbad’, zo heette het oudste kuuroord van Nederland vroeger in de volksmond. De oosterburen gaan er nog altijd graag heen, omdat ze het van de Krankenkasse vergoed krijgen. Het mineraalwater dat uit een eigen bron van meer dan 600 meter diepte omhoog gepompt wordt, is dan ook bijzonder. Het bevat uitzonderlijk grote hoeveelheden ijzer, jodium, calcium- en sulfaationen per liter. Allerhande medicinale en lifestyle-kuren, inclusief mindfullnesstrainingen, ‘voor een gezonde geest in een gezond lichaam’ onderscheiden dé spa van het noorden. Info: www.fontananieuweschans.nl

Spa Gouda, Gouda

Een spa in een oud badhuis in hartje Gouda, da’s een verrassing. In vroeger dagen schrobde het volk zich hier schoon van stroopwafel- en kaaslucht, nu wentelt u zich in de whirlpool en sauna’s in de binnenstadstuin. Ooit opgetrokken in de stijl van de Amsterdamse School, zijn in het pand veel oude elementen behouden gebleven. Fijn zijn de speciale vrouwen- en badkledingdagen. En de bonus: op uw verjaardag heeft u gratis entree!

Info: www.spagouda.nl

Bijlmer Hammam, Amsterdam

Altijd al willen badderen in een gevangenis? Kan geregeld worden! In de voormalige ‘Bijlmerbajes’ is een lange rij oude cellen elegant omgebouwd tot stoom- en saunacabines, scrubruimtes en stilteplekken. Achter de zware gevangenisdeuren kunt u volledig tot uzelf komen én tussendoor de krabbels van de voormalige gevangenen lezen. Een extra hamambehandeling gebeurt op Syrische wijze. Op vrijdag is het gevangenisbad alleen open voor vrouwen, zaterdag én zondag is het gemengd. Reserveren is een must. Info: www.bijlmerhammam.nl

Wellness Resort Leiden, Leiden

Hoog, niet droog, maar met een magnifiek uitzicht. Zo zit u in de hoogste sauna van Nederland, op de 11e verdieping van het Levelgebouw, pal naast het Centraal Station van Leiden. Bij helder weer tuurt u tot de bos- en duinenrij van Katwijk a/d Zee. Het resort biedt nog veel meer wow-belevenissen. Zoals de gratis dromenrituelen die regelmatig plaatsvinden. Door ontspannende muziek in een verwarmde ruimte met wierookgeuren wordt u meegevoerd naar verschillende droombestemmingen.

Info: www.wellnessresortleiden.nl

Hamam Het Oosten, Hengelo

Deze hamam met zijn dof glanzende tadelaktmuren en mozaïektegels wasemt oriëntaalse tradities. In het midden van de vochtige hamam-arena onder de koepel bevindt zich de verwarmde buiksteen. Hierop kunt u zich lekker ontspannen. Een déjà vu voor wie ooit een badhuis in Turkije bezocht. Net als de badkleding, die hier altijd verplicht is. Toch is de chocoladepakking de grote trekker. De cacao zou de aanmaak van endorfine in het lichaam stimuleren waardoor het geluksgevoel in de geest wordt geprikkeld. Daar kunt u zich vast iets bij voorstellen!

Info: www.hamamhetoosten.nl

Damesbadhuis Schoon, Amersfoort

`Schoon’ is een pareltje in Amersfoorts middeleeuwse binnenstad, maar alleen vrouwen kunnen ervan genieten. De vriendelijke Turkse eigenaresse heet iedereen welkom: diegenen die vanuit hun traditionele en religieuze achtergrond badhuizen bezoeken, maar zeker ook diegenen die nieuwsgierig zijn naar wat andere culturen aan baddertradities te bieden hebben. In de loungeruimte op de begane grond kunt u heerlijk zitten bij de open haard, genietend van een vers bereid hapje of drankje. Het gebruik van slip/pestemal, slippers, badjas en handdoek is verplicht.

nfo: www.badhuisschoon.nl

Sauna Deco, Amsterdam

Genieten en ontspannen met een vleugje Parijse chic. Dat doet u in Sauna Deco aan de Amsterdamse Herengracht. Dat u er massages kunt ondergaan rond twee Finse saunacabines, een stoombad en een infrarood sauna is natuurlijk fijn, maar het art deco-interieur maakt het subliem. Het glas-in-lood, de lambriseringen, de vergulde decoraties, het gezandstraalde glas en de kunstig bewerkte traphekken sierden ooit het beroemde Parijse warenhuis Au Bon Marché, gebouwd in 1920.

Info: www.saunadeco.nl

FloatCenter De Pier, Scheveningen

Op een steenworp afstand van het befaamde Kurhaus kunt u op de pier ‘floaten’. Floaten is het gewichtloos en zonder prikkels drijven op zout water in een speciaal daarvoor ontwikkelde floatkamer. Superontspannend, zo blijft uit onderzoek: één uur floaten staat gelijk aan vijf uur slapen. Bijzonder aan deze floatlocatie  is dat u eigenlijk direct boven de oceaan drijft. En daarna ook nog lekker het strand op kunt. Info: www.floatcenter.nl

Voor meer artikelen klik hier

Baanwielrenster Shanne Braspennincx: Het leven is niet voorbij na hartfalen

Geschreven door

Toegegeven, voormalig Nederlands en Europees kampioen baanwielrennen Shanne Braspennincx (26) voelde zich na een hartinfarct verraden door haar eigen lichaam. Ze had er zo goed voor gezorgd en wat kreeg ze? Stank voor dank. Ze stopte even met fietsen, maar de sportkriebels kwamen terug. Nu is ze volop in training voor de Olympische Spelen.

Wat gebeurde er precies?

Tijdens een hoogtetraining op een trainingskamp in Colorado kreeg ik pijn op de borst. Pijn hebben hoort bij topsport, vooral tijdens de wedstrijden, maar deze pijn herkende ik niet. Ik ging ervanuit dat het met rust wel over zou gaan, maar ’s nachts gutste het zweet van mijn lijf. Toen realiseerde ik me dat ik op de bel moest drukken. Hartfalen was me op zich niet onbekend. Toch dacht ik bij die pijn oprecht niet aan mijn hart. Goed, heel eventjes dan, maar het leek me met mijn 24 jaar, het was twee jaar geleden, niet realistisch.

Hoezo was hartfalen je niet onbekend?

Mijn vader heeft twee hartaanvallen gehad. Ik had zelf vroeger hartritmestoornissen. Toen ben ik een controletraject doorgegaan. Ik moest zo’n holter dragen waarmee je hart 72 uur wordt geregistreerd. Vooral na inspanning had ik een overslaande hartslag, maar dat  bleek  in mijn geval niet gevaarlijk.  Op mijn achttiende was ik er  helemaal overheen gegroeid. Toen de doktoren in Amerika constateerden dat het om een hartinfarct ging,  was het enorm schrikken. Ik werd gedotterd en er werd een stent geplaatst. Ik doorleefde alles in een waas.

Daarna kon je terug naar Nederland voor de revalidatie?

Nou, ik had me meteen beter moeten gaan voelen, maar dat gebeurde niet. Na een MRI bleek dat de stent dichtzat. Feitelijk  hadden de Amerikanen een grotere stent moeten plaatsen. Bij atleten zijn de aders nu eenmaal groter. Gelukkig was de stent nog niet dicht gegaan door kalkweefsel. Als dat wel zo was geweest dan had ik een omleiding moeten hebben. Nu bleef het bij de stent openmaken en vergroten. Na die operatie kon ik eindelijk mijn conditie weer opbouwen. Eerst wilde ik niet meer fietsen. Dat hartinfarct had ik tijdens het fietsen gekregen dus dat moest ik maar niet meer doen. Dat was mijn eerste reactie. Maar toen ik wat gekalmeerd was, kwamen de sportkriebels terug. In het latere deel van mijn revalidatietraject ging ik weer op de baan fietsen. Eerst heel langzaamaan.

Uiteindelijk gevolgd door een comeback in de topsport.

Dat was zo bijzonder. Het team ontving me met open armen. Iedereen had er alle vertrouwen in dat ik er helemaal voor ging om op het oude niveau terug te komen. In het begin was ik wel onzeker. Het was best eng om mijn lichaam te testen. Vroeger durfde ik alles, juist ook helemaal naar de kloten gaan. Ik mocht al wel mee naar de Olympische Spelen van Rio. Weliswaar als reserve, maar het was feitelijk een compliment van de coaches. Ik was écht op niveau om in te vallen. Inmiddels is mijn zelfvertrouwen weer helemaal terug. Momenteel  zijn we aan het doortrainen voor de Wereldkampioenschappen in februari-maart, maar de Olympische Spelen van Tokio in 2020 zijn mijn hoofddoel. Ik draai weer als ieder ander mee. Goed, ik viel onlangs in Berlijn, tijdens keirin, een valgevoelig onderdeel. Met mijn bloedverdunners en andere pillen word ik dan wel extra goed nagekeken. Want ik loop toch wat meer risico op interne bloedingen.

Leef je anders na het hartinfarct?

Ik waak extra over mijn rust. Dat moest altijd al, want rust hoort bij sport, maar na het hartinfarct ga ik nog zuiniger met mijn energie om. Kijk, net na het infarct was mijn energiepeil echt 0. Toen het beter ging,  ging ik te snel weer van alles doen. Leuk en gezellig, maar daarna kreeg ik de rekening gepresenteerd. Daarom heb ik beter ’nee’ leren zeggen. Ik wil niet meer geleefd worden door verplichtingen. Het is al druk genoeg met mijn studie Marketing Management. Ik smeer de master wel mega sloom uit hoor, maar ik ga wel door. Studeren is een plezierige afleiding naast de sport.

Wat eten betreft, de voedingsdeskundige en de sportcardioloog keken wat scherper naar de eiwitten, iets te veel is niet handig voor mijn cholesterol. Het dieet werd aangepast, maar heel beperkt.

Met familie en vrienden ben ik hechter geworden. We hebben ons gerealiseerd dat het leven zo voorbij kan zijn. We moeten koesteren wat we hebben. Dat is natuurlijk het clichéverhaal, maar het is waar.

Heb je nog tips voor andere hartpatiënten?

Tegen iedereen zeg ik: blijf vooral bewegen! Juist omdat ik een fit lichaam had, ging mijn revalidatie veel sneller. Blijf ook gewoon van alles doen. Ik hoorde van een 34-jarige vrouw die net als ik een hartinfarct had gehad en daarna achter de geraniums was gekropen. Ze durfde niet meer de straat op. Zo jammer, want dat hoeft niet. Je leven is na zo’n hartfalen beslist niet voorbij.

Voor meer artikelen klik hier

Yoga en mindfulness voor hartpatiënten

Geschreven door

De kracht van ontspanning

Bij sommige mensen roepen de woorden ‘yoga’ en ‘mindfulness’ meteen beelden op van wierook, kruidenthee en Boeddhabeelden. Toch is de positieve invloed ervan op de mentale én fysieke gezondheid – ook die van hartpatiënten – inmiddels  meermaals aangetoond.

Yoga en mindfulness worden regelmatig met elkaar verward. Misschien wel omdat ze een gemeenschappelijk effect hebben, namelijk ontspanning en stressreductie. Yoga maakt echter gebruik van fysieke oefeningen, terwijl mindfulness meer draait om bewustwording van gedachtes en gevoelens in het dagelijks leven. Yoga en mindfulness worden vaak weggezet als ‘vrouwenhobby’s’: in beide gevallen zijn ongeveer 8 op de 10 beoefenaars vrouw. Ook hebben ze allebei een zweverig imago, wat te maken kan hebben met de link met Boeddhisme en het verre oosten.

Toch is er in de loop der jaren zo veel onderzoek gedaan naar de gezondheidseffecten, dat het tij daarin lijkt te keren. Diverse wetenschappelijke studies hebben al aangetoond dat yoga en mindfulness helpen bij depressie en burn-out, maar er is ook bewijs dat ze ook fysieke klachten kunnen verminderen.

Onderzoekers van Harvard ontdekten bijvoorbeeld dat yoga net zo goed is voor het hart als hardlopen of fietsen, ondanks het veel lichtere inspanningsniveau. De onderzochte proefpersonen die aan yoga deden hadden over het algemeen een lagere bloeddruk, lager cholesterol en lagere hartslag. De universiteit Tilburg deed onderzoek naar mindfulness en ondervond dat dit stress vermindert, de bloeddruk verlaagt en de kwaliteit van leven verbetert.

Psycholoog Rinske Gotink promoveerde vorig jaar aan de Erasmus Universiteit op de effecten van mindfulness en keek daarbij in het bijzonder naar de fysieke conditie van hartpatiënten. Ze ontdekte dat patiënten die aan mindfulness deden, bij een inspanningstest gemiddeld 18 meter verder liepen dan de controlegroep die de cursus niet had gevolgd. ‘Nu is 18 meter natuurlijk niet veel’, legt ze uit, ‘maar deze mensen hebben maar een heel lichte dosis mindfulness gehad: een individuele online training van Psychologie Magazine. Als het effect dan al zichtbaar is, wat gebeurt er dan bij een standaard groepstraject?

Mindfulnesscursussen worden door het hele land gegeven, zowel individueel als in groepssessies. Doorgaans gaat het om acht bijeenkomsten inclusief huiswerk, zoals meditatieoefeningen. Mindfulness betekent vrij vertaald ‘aandachtigheid’ en leert hoe je beter in het moment kan leven in plaats van bezig te zijn met gisteren, straks of morgen. Mensen die de mindfulnesstechnieken beheersen, hebben doorgaans minder last van stress, angst, piekeren en somberheid.

Maar kan het ook een hartinfarct voorkomen? ‘Zo eenvoudig is het helaas niet’, zegt Rinkse Gotink. ‘Maar stress is voor niemand goed, en hartpatiënten zijn daarin nog een beetje kwetsbaarder dan gezonde mensen. Als zij beter leren omgaan met de stress die het dagelijks leven met zich meebrengt, zie je dat hun bloeddruk en hartfrequentie daalt. En een lagere bloeddruk en hartfrequentie hangen weer samen met een kleinere kans op een hartinfarct.’

Ze hoopt dat in de toekomst meer medici hun patiënten een mindfulnesstraject zullen aanraden, en dat het zweverige imago verdwijnt. ‘Mindfulness heeft te maken met acceptatie van de situatie zoals het is, dat staat in de basis haaks op de aard van artsen: die willen de situatie juist veranderen, verbeteren. Ik deel hun allergie voor zweverigheid, daarom leg ik graag uit dat mindfulness niet draait om wierook, maar om bewustwordingstechnieken en hersenmechanismen. Je neemt de oorzaak van de klachten er niet mee weg, maar kunt iemand wel leren omgaan met dingen die je niet kunt veranderen. Steeds meer artsen staan daarvoor open, merk ik.’

Dat yoga en mindfulness gezien worden als bezigheden voor vrouwen, vindt ze onterecht. ‘Jong, oud, man, vrouw: het is voor iedereen geschikt. Het belangrijkste is dat je een training zoekt die bij je past: de ene groep is namelijk heel nuchter, de andere wat spiritueler. Iedereen kan het, het enige wat het vergt is motivatie. Jezelf bewust worden van je automatische gedachtepatronen leer je niet door tien minuten per dag te mediteren. Het heeft pas écht effect als je er intensief mee aan de slag gaat.

Mindfulness voor beginners

Kies een normale dagelijkse bezigheid, bijvoorbeeld tandenpoetsen, afwassen of koffiezetten. Doe dit op dezelfde manier als altijd, maar dan een tikkeltje langzamer en met uw volledige aandacht bij de activiteit. Houd uw gedachten bij de bewegingen die u maakt en de dingen die uw zintuigen waarnemen. In het geval van afwassen bijvoorbeeld bij het gevoel van het water op uw handen, het geluid van de afwasborstel op de borden, de geur van het sop… Dwalen uw gedachten toch even af? Dat is helemaal niet erg. Probeer ze gewoon weer terug te brengen naar de klus.